doradztwo

SCAMPER – nowe spojrzenie na stare rzeczy

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego oraz analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych

Cel główny:

rozwijanie umiejętności twórczego i praktycznego myślenia poprzez zastosowanie metody SCAMPER do modyfikowania znanych przedmiotów, sytuacji i rozwiązań z życia codziennego.

Uczeń:

rozumie, na czym polega metoda SCAMPER i zna jej zastosowanie w praktyce,
potrafi wykorzystać siedem pytań metody SCAMPER do analizowania i ulepszania różnych rozwiązań,
tworzy własne pomysły, modyfikacje i usprawnienia wybranych przedmiotów, usług lub sytuacji,
pracuje indywidualnie i zespołowo, dzieląc się swoimi pomysłami i wspólnie szukając rozwiązań.

Metody pracy:

dyskusja moderująca z miniwykładem,
doświadczenie,
praca indywidualna,
praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

rekwizyt – telefon z ładowarką, bidon oraz piórnik,
„Metoda SCAMPER (7 kroków)” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia,
kartka A5 i długopis – dla każdego ucznia oraz dla każdej z utworzonych grup,
„Zagadnienia do losowania (9 karteczek)” – załącznik nr 2.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Wyjścia do zakładów pracy i CKZ w ramach zajęć doradztwa zawodowego

Pytanie: Uczniowie klas VII i VIII w ramach doradztwa zawodowego mają organizowane wyjścia do zakładów pracy i CKZ. Czy do limitu 10 godzin doradztwa zawodowego w klasach VII-VIII można wliczyć godziny takich wyjść (np. 8 godzin zajęć w szkole + 2 godziny wyjścia; 6 godzin zajęć w szkole + 4 godziny wyjścia)?

Jakie wartości powinien mieć mój przyszły zawód? Technika Q-sort w praktyce

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych

Cel główny:

uczniowie poznają technikę Q-sort i wykorzystują ją do określenia, jakie wartości są dla nich istotne w przyszłej pracy zawodowej.

Cele szczegółowe:

Uczeń:

rozpoznaje wartości i potrzeby ważne przy wyborze zawodu,
uczy się porządkowania wypowiedzi według osobistych kryteriów,
podejmuje refleksję nad tym, co dla niego istotne w pracy,
rozwija umiejętność argumentowania swoich wyborów,
potrafi nazwać i przedyskutować różne podejścia do wartości zawodowych.

Metody pracy:

praca indywidualna,
praca w parach,
rozmowa kierowana z elementami burzy mózgów,
praca indywidualna na tle grupy – prezentacja.

Środki dydaktyczne:

„Matryca Q-sort. Co jest dla mnie ważne w przyszłej pracy?” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia,
„Zestaw 25 stwierdzeń dotyczących pracy zawodowej” (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Zadaj sobie pytanie „dlaczego?”. Metoda 5 × why

Umiejętność zadawania trafnych pytań bywa pomocna podczas dokonywania wyborów oraz dochodzenia przyczyn pojawienia się trudności na drodze do celu. Metoda 5 × why to proste narzędzie, które pozwala krok po kroku dotrzeć do sedna sprawy. Zgodnie z zasadami tej techniki nie należy zatrzymywać uwagi na pierwszych, powierzchownych domniemaniach, ale podjąć próbę dotarcia do sedna problemu i mechanizmów jego powstania. Jak działa ta metoda i w jaki sposób może wspierać uczniów w nauce oraz podejmowaniu decyzji?

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Na czym polega metoda 5 × why i skąd się wywodzi?
Jak zadawać pytania „dlaczego?”, by nie zamienić rozmowy w przesłuchanie?
Dlaczego uczeń może mieć trudność z wyborem zawodu – i co naprawdę za tym stoi?
Czy za brakiem motywacji do nauki zawsze stoi lenistwo?
Jak rozmawiać z uczniami, by pomóc im dotrzeć do prawdziwych przyczyn ich trudności?
W jakich sytuacjach liczba pięciu pytań „dlaczego?” może okazać się niewystarczająca?
Jakie kompetencje rozwija u uczniów stosowanie tej metody?

Wykorzystanie modelu GROW w pracy z uczniami

W pracy z uczniami warto stawiać na rozwój ich samodzielności i odpowiedzialności. Do tego przydatne są intuicyjne i proste w użyciu narzędzia. Jednym z nich jest model GROW, który warto wykorzystać w trakcie m.in. planowania, określania celów i rozwiązywania sytuacji konfliktowych.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Jak model GROW pomaga uczniom w określaniu celów edukacyjnych i zawodowych?
W jaki sposób można zastosować model GROW w planowaniu ścieżki kariery ucznia?
Jakie pytania warto zadać uczniowi na każdym etapie modelu GROW?
Jak model GROW wspiera samodzielność i odpowiedzialność uczniów w podejmowaniu decyzji?
Jakie sposoby pracy z modelem GROW sprawdzą się w szkolnym doradztwie zawodowym?

„Elevator pitch” marki osobistej

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ("portfolio"); załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz zajęć Szkoły ponadpodstawowe

Cel główny:

rozwinięcie umiejętności tworzenia i prezentowania skutecznego elevator pitch – narzędzia do efektywnego promowania marki osobistej.

Cele szczegółowe:

zrozumienie konceptu elevator pitch marki osobistej,
stworzenie, dopracowanie i praktyczne zastosowanie własnego elevator pitch.

Metody pracy:

burza mózgów z mini-wykładem i wideo,
analiza przypadku,
praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

tablica lub flipchart, narzędzie do zapisywania,

film „Elevator pitch #054”, https://www.youtube.com/watch?v=TahW_HaalVY [dostęp: 12.03.2024 r.],
laptop, projektor,
„Elevator pitch – która opcja jest właściwa?” (załącznik nr 1),
kartka i długopis – dla każdej grupy,
„Mój elevator pitch” (załącznik nr 2),
ilustracja windy (opcjonalnie).

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Jak motywować do samorozwoju? – growth mindset u dzieci i młodzieży

Wysoka motywacja jest podstawowym czynnikiem wpływającym na rozwój osobisty i osiąganie sukcesów. Jest też kluczową cechą osób, które są growth mindset , czyli nastawione na rozwój. Nauczyciel może motywować do samorozwoju w ramach zajęć z doradztwa zawodowego. Ten artykuł ma na celu przedstawienie pomysłów na promocję idei growth mindset wśród uczniów.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czym jest growth mindset i dlaczego jest tak ważny dla rozwoju dzieci i młodzieży?
Jakie korzyści przynosi rozwijanie nastawienia na rozwój w edukacji?
Jakie są główne różnice między growth mindset a fixed mindset?
Dlaczego wysiłek jest kluczowym elementem w procesie nauki i rozwoju?
Jakie techniki można stosować, aby pomóc uczniom w wyznaczaniu i osiąganiu ambitnych celów rozwojowych?
Jak skutecznie przekazywać uczniom wartościową informację zwrotną?
W jaki sposób projekty i zadania mogą wspierać rozwijanie growth mindset wśród uczniów?
Jakie są długoterminowe korzyści z wprowadzenia koncepcji growth mindset do edukacji?

Czym są growth mindset i fixed mindset? Świat dwóch perspektyw

Rozwój osobisty, zarówno na poziomie edukacyjnym, zawodowym, jak i osobistym, jest fundamentalnym elementem osiągania sukcesu i spełnienia. Amerykańska psycholożka C. Dweck wprowadziła koncepcje growth mindset i fixed mindset, które definiują kluczową różnicę w przekonaniach i podejściu do rozwoju osobistego [1]. Podstawą rozważań było pytanie: dlaczego niektórzy ludzie w obliczu wyzwań poddają się i rezygnują, a inni do skutku szukają rozwiązań? Dweck zaczęła badać to zjawisko wśród dzieci w wieku szkolnym w latach 80. XX wieku i w efekcie wieloletnich eksperymentów odkryła, że różnica leży w nastawieniu, a nie we wrodzonych zdolnościach [2]. Artykuł ma na celu wyjaśnienie, w jaki sposób przekonania wpływają na naszą motywację, podejście do wyzwań i zdolność do adaptacji w zmieniającym się otoczeniu.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

Czym są growth mindset i fixed mindset?
Jakie są główne różnice w podejściu osób z mentalnością rozwojową i stałą?
W jaki sposób nasze przekonania wpływają na naszą motywację i zdolność adaptacji?
Jakie korzyści przynosi posiadanie growth mindset w edukacji i życiu zawodowym?
Jakie są skutki posiadania fixed mindset dla uczniów i pracowników?
W jaki sposób nauczyciele i menedżerowie mogą inspirować innych do przyjęcia growth mindset?
Jakie role odgrywają przekonania w kształtowaniu celów, motywacji i decyzji?
Jak growth mindset wpływa na relacje, odporność i zdolność rozwiązywania problemów?