Katarzyna Kielisiak

Jednym z kluczowych zadań nauczycieli doradców zawodowych jest motywowanie uczniów do poszukiwania innowacyjnych i skutecznych sposobów rozwiązywania problemów. Warto w tym celu, nie tylko w pracy w szkole, skorzystać z metody Walta Disneya, nazywanej także strategią trzech krzeseł. Z artykułu dowiesz się m.in.: Na czym polega metoda Walta Disneya i jak wykorzystać ją do kreatywnego rozwiązywania problemów? Jakie znaczenie mają role Marzyciela, Realisty i Krytyka w analizie wyzwań i podejmowaniu decyzji? W jakich sytuacjach najlepiej sprawdza się strategia trzech krzeseł – w szkole, pracy i życiu codziennym? Jakie korzyści przynosi stosowanie tej metody w pracy z uczniami, zwłaszcza w doradztwie zawodowym? Jak praktycznie przygotować przestrzeń i proces, by metoda Disneya przyniosła najlepsze efekty?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III: uczeń podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozbudzenie zainteresowań zawodowych u dzieci. Cele szczegółowe, uczeń: uświadamia sobie różnorodność zawodów, rozwija wyobraźnię i umiejętności wyrażania siebie poprzez obserwację obrazów i tworzenie opowieści. Metody pracy: burza mózgów, praca grupowa, role-play, praca indywidualna, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: tablica i magnesy do przypinania obrazków, kredki i inne przybory do rysowania, kartki, przybory do rysowania, Zestaw ilustracji z zawodami (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń ma świadomość, jak zmiany technologiczne, społeczne i gospodarcze wpływają na rynek pracy. Cele szczegółowe, uczeń: poznaje wybrane zawody, które zanikły, są zagrożone lub przeobrażają się w wyniku technologii, globalizacji i innych czynników, doskonali umiejętności krytycznego myślenia i wyobraźni w kontekście przyszłości zawodowej, rozumie znaczenie edukacji i adaptacji do zmian. Metody pracy: burza mózgów, miniwykład, praca grupowa. Środki dydaktyczne: komputer z dostępem do Internetu, rzutnik, kartki A3, przybory do rysowania, Przykłady „dawnych” zawodów na fotografii (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń rozumie wartości różnorodności i wielokulturowości na współczesnym rynku pracy. Cele szczegółowe, uczeń: dokonuje syntezy informacji o sobie, które mogą być przydatne w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, kształtuje postawę otwartości i szacunku wobec osób o różnych kulturach, pochodzeniu i doświadczeniach, rozumie korzyści płynące z różnorodnego środowiska pracy oraz oczekiwania pracodawców w tym obszarze. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, storytelling, praca grupowa. Środki dydaktyczne: flipchart, pisaki, kolorowe kredki, „Moje paski” – kim jestem i skąd pochodzę (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, Nasz „dream team” (załącznik nr 2) – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń rozumie, czym jest samoocena i wie, jak ją wzmacniać w życiu codziennym, aby móc ją wykorzystać w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Cele szczegółowe, uczeń: dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie, poznaje metody i techniki podnoszenia i ochrony samooceny, rozumie korzyści płynące z posiadania dobrej samooceny, doskonali umiejętność doceniania swoich mocnych stron. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, praca w parach, dyskusja, miniwykład. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, karteczki post-it, Jak mogę podnieść swoją samoocenę? – zestaw przykładowych pytań (załącznik nr 1) – dla każdej pary. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń określa własne zainteresowania, uzdolnienia i kompetencje oraz posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem w sposób twórczy i niekonwencjonalny; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń rozwija umiejętności logicznego myślenia, zdolności analityczne i kreatywność, czyli kompetencje przydatne na rynku pracy. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie, że pasje i hobby, takie jak budowanie z klocków LEGO, układanie puzzli czy rozwiązywanie łamigłówek, rozwijają umiejętności cenione przez pracodawców, wskazuje, jak zdolności analityczne, precyzja i kreatywność mogą znaleźć zastosowanie w różnych zawodach, kształtuje umiejętności pracy zespołowej. Metody pracy: rozmowa kierowana, burza mózgów, miniwykład, praca grupowa. Środki dydaktyczne: klocki LEGO, zestawy puzzli, flipchart i pisaki, Kto jest kim? – gra planszowa (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 45 min. Proponowane sytuacje dydaktyczne

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje autoprezentacji; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: zrozumienie znaczenia autoprezentacji w budowaniu własnego wizerunku oraz dobrych relacji, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Cele szczegółowe, uczeń: poznaje elementy komunikacji pozawerbalnej, takie jak wygląd zewnętrzny, postawa ciała, gesty, kontakt wzrokowy, mimika i inne, rozumie wpływ komunikacji pozawerbalnej na odbiór swojej osoby, ćwiczy umiejętność efektywnego wykorzystania komunikacji pozawerbalnej w autoprezentacji. Metody pracy: burza mózgów, praca grupowa, praca w parach, pantomima, miniwykład, rozmowa kierowana, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, kartki post-it, Co zostało zakomunikowane? – opisy sytuacji (załącznik nr 1) – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Współczesny rynek pracy jest dynamiczny i nieprzewidywalny. Żyjemy w rzeczywistości VUCA (akronim z jęz. angielskiego: Volatility – zmienność, Uncertainty – niepewność, Complexity – złożoność, Ambiguity – niejednoznaczność) [1]. Zawody, które jeszcze kilka lat temu były pożądane, dziś tracą na znaczeniu, a nowe profesje pojawiają się z „prędkością światła”. W obliczu tych zmian, coraz więcej pracowników zastanawia się nad przebranżowieniem, czyli zmianą ścieżki kariery. Także uczniowie, którzy dopiero planują wygląd swojej drogi zawodowej, powinni być świadomi zachodzących zmian w środowisku pracy i uwzględniać możliwość lub konieczność przebranżowienia się w dalszej przyszłości. Z artykułu dowiesz się: Czy już na etapie planowania początków ścieżki kariery zawodowej warto myśleć o tym, by zmienić zawód? Czym różnią się od siebie, przekwalifikowanie, przebranżowienie i zmiana zawodu? Czy zmiana pracy zawsze powinna wynikać z konieczności? Czy wizja przebranżowienia i przekwalifikowania się jest realna dla uczniów? Co powinien sprawdzić kandydat przed podjęciem decyzji o zmianie – branżowej lub zawodowej?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach oraz posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń wskazuje cechy charakterystyczne dla osób, które majsterkują, oraz wskazuje zawody, w których można wykorzystać te cechy. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie korzyści płynące z majsterkowania, rozumie znaczenie cierpliwości, kreatywności i precyzji w pracy majsterkowicza, rozwija swoje zdolności manualne. Metody pracy: rozmowa kierowana, burza mózgów, miniwykład, praca grupowa. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, materiały biurowe i techniczne, np. kleje, taśmy, nożyczki, papier, guziki, sznurki, tektura. Majsterkowanie na fotografii (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 45 min.