Katarzyna Kielisiak

Mediacja to pozasądowy sposób rozwiązywania sporów, który może być stosowany m.in. w rodzinie, w szkole i w miejscu pracy. Pomaga rozwiązywać konflikty w sposób pokojowy i efektywny, a to pozwala utrzymywać dobre relacje z ludźmi. Mediacja jest uznawana za jedną z alternatywnych metod rozwiązywania sporów, tzw. ADR – alternative dispute resolution, i bywa nazywana często „królową ADR” [1]. Międzynarodowy Dzień Mediacji obchodzony jest 21 października. Pierwsze wzmianki o stosowaniu mediacji pochodzą już z IV tysiąclecia p.n.e. [2]. Z artykułu dowiesz się: Dlaczego warto rozwiązywać konflikty między stronami przy użyciu mediacji? Kim jest mediator rówieśniczy? Jaką rolę w mediacjach uczniów w szkole pełni osoba dorosła? Jakiego rodzaju spory pomiędzy uczniami można starać się rozwiązać na drodze mediacji?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń określa własną hierarchię wartości i potrzeb; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń określa własną hierarchię wartości i potrzeb. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie znaczenie hierarchii ważności zadań, poznaje techniki oceny ważności i priorytetyzacji zadań: macierzy Eisenhowera, techniki 2 minut, metody „Zjedz tę żabę”, ćwiczy umiejętność skutecznego planowania działań i potrafi określić swoje priorytety. Metody pracy: praca grupowa, praca indywidualna, case study, dyskusja, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, kartki papieru, monitor (tablica) multimedialny lub ekran i rzutnik, Co zrobić najpierw? – case study (załącznik nr 1), Macierz Eisenhowera (załącznik nr 2) – jeden dla pary. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń podaje czynniki odpowiadające za wybory zawodowe; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).Cel główny: uczeń podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe. Cele szczegółowe, uczeń: poznaje zasady działania w ramach wolontariatu, zdobywa motywację do działań wolontariackich, rozumie rolę wolontariatu w kształtowaniu przyszłości zawodowej, rozumie związek wolontariatu ze swoimi wartościami, potrzebami i pasjami, rozwija umiejętności współpracy z innymi. Metody pracy: praca grupowa, praca indywidualna, dyskusja, miniwykład, burza mózgów, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, kartki, monitor (tablica) multimedialny lub ekran i rzutnik, Obrazy wolontariatu (załącznik nr 1), film pt. Wolontariusz, kto to taki? Edukujemy o wolontariacie [1]. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Zanim uczeń ukończy szkołę i wejdzie na rynek pracy, różne czynniki determinują jego postawę wobec obowiązków i podejmowanych aktywności. W przyszłości być może będzie perfekcjonistą i/lub profesjonalistą w swoim fachu. Co różni te dwa określenia? Czy perfekcjonizm i profesjonalizm idą ze sobą w parze? Jak zmienia się sposób wartościowania tego, co perfekcyjne? Z artykułu dowiesz się: Co perfekcjonizm ma wspólnego z profesjonalizmem? Jakie cechy ma perfekcjonista lub perfekcjonistka? Z jakiego powodu perfekcjoniści częściej mają zaniżone poczucie własnej wartości? Jaką wartość ma popełnianie błędów? Na czym polega rozsądne stawianie sobie wysokich wymagań?

Czym jest i na czym polega nawyk? Każdy nawyk był kiedyś jedynie reakcją na daną sytuację. Jeśli jednak sposób reagowania wielokrotnie się powtarza i w ten sposób utrwala, staje się wyuczonym przyzwyczajeniem, a więc nawykiem. To zatem stały i często nieuświadamiany sobie sposób reagowania. Wyraża charakter człowieka i czyni jego działanie skutecznym lub nieskutecznym [1]. „Jesteśmy tym, co w swoim życiu powtarzamy. Doskonałość nie jest jednorazowym aktem, lecz nawykiem” – Arystoteles. Z artykułu dowiesz się m.in.: Co oznacza termin „nawyki" i jak są one tworzone w mózgu? Jakie rodzaje nawyków można wyróżnić i jakie skutki one przynoszą? Jakie dobre nawyki warto wprowadzić w procesie edukacji i dlaczego są one ważne? Jakie metody i techniki można zastosować, aby zidentyfikować i ocenić własne nawyki? Jakie kroki należy podjąć, aby skutecznie zmienić niepożądane nawyki lub wypracować nowe? Czym jest „pętla nawyku” według Ch. Duhigga i jak można ją wykorzystać do kształtowania nawyków? Jakie są trudności i wyzwania w procesie kształtowania nawyków oraz jak je przezwyciężyć? W jaki sposób metafory mogą pomóc w pracy nad nawykami? Jak rozpoznać moment, gdy nawyk przeradza się w nałóg lub uzależnienie, i co z tym zrobić?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia indywidualny sposób nauki. Cele szczegółowe: Uczeń: rozumie korzyści płynące z procesu uczenia się, rozumie rolę koncentracji w procesie uczenia się, widzi związek między stylem uczenia się a osiąganymi efektami w nauce. Metody pracy: praca indywidualna, burza mózgów, praca grupowa, metoda PQ4R. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, Mój styl uczenia się – kwestionariusz pytań (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Treść do pracy metodą PQ4R (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń określa znaczenie uczenia się przez całe życie; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń określa znaczenie uczenia się przez całe życie. Cele szczegółowe: Uczeń: rozumie wartości płynące z procesu uczenia się, potrafi określić powody, dla których się uczy, rozumie znaczenie motywacji w procesie uczenia się, potrafi zdefiniować swoje cele edukacyjne, rozumie istotę koncepcji Lifelong learning. Metody pracy: praca indywidualna, burza mózgów, metoda słów kluczowych, praca grupowa (tworzenie historii), mapa myśli. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, kartki samoprzylepne, Moje cele edukacyjne na przyszłość i na dziś (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: poznanie działań wspierających dziecko w okresie zmian i stresogennych wydarzeń edukacyjnych. Cele szczegółowe: określenie pożądanego przez rodziców i uczniów sposobu przeżywania okresu egzaminów i rekrutacji, zapoznanie rodziców z możliwymi formami udzielenia dziecku wsparcia. Metody pracy: praca grupowa, praca indywidualna, miniwykład, burza mózgów. Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, kartki samoprzylepne, kartki. Przewidywany czas realizacji: 45–60 min (w zależności od liczby uczestników).

Scenariusz jest przeznaczony do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa  zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka oraz rozumie zagrożenie wynikające z nieetycznego zachowania w miejscu pracy. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie wartość współpracy i rolę budowania dobrych relacji i warunków w miejscu pracy, wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową, potrafi dostrzec symptomy nieetycznych zachowań pracowników i pracodawców. Metody pracy: dyskusja, praca grupowa (metoda burzy mózgów, metoda 6-3-5 – brainwriting). Środki dydaktyczne: flipchart i pisaki, stoper, Przykładowy opis „niezdrowego klimatu” w miejscu pracy (załącznik nr 1), Jak „uzdrowić klimat” w tym zespole? (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz jest przeznaczony do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa  zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego(Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych. Cele szczegółowe, uczeń: rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, doskonali umiejętność pracy zespołowej oraz komunikacji interpersonalnej. Metody pracy: praca grupowa (metoda studium przypadku – Case Study), dyskusja, miniwykład. Środki dydaktyczne: Case Study – historie Julii, Janka i Marty (załącznik nr 1 – dla każdej grupy), Karta pracy – studium przypadku (załącznik nr 2 – dla każdej grupy), Formularz do autorefleksji nad stanem zdrowia (załącznik nr 3 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.