Katarzyna Płuska

Kultura osobista w kontekście zawodowym to realna kompetencja wpływająca na odbiór kandydata podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Młodzi ludzie, wkraczając na rynek pracy, mają coraz większą świadomość swoich celów i możliwości, ale nie zawsze towarzyszy temu pewność, jak zachować się w sytuacjach oficjalnych. Dobre maniery, sposób mówienia, punktualność i umiejętność prowadzenia rozmowy z poszanowaniem zasad komunikacji to kwestie, które mogą decydować o pierwszym wrażeniu, a w konsekwencji o wyniku całego spotkania. Warto więc zadać pytanie, w jaki sposób nauczyciele i doradcy zawodowi mogą przekazywać wiedzę na temat zasad kultury osobistej podczas rozmowy o pracę? Z artykułu dowiesz się: Jakich zachowań powinni unikać kandydaci do pracy podczas rozmowy o pracę? Jak zrobić dobre wrażenie w oczach rekrutującego? W jaki sposób skutecznie i atrakcyjnie przekazywać wiedzę na temat zasad kultury osobistej podczas rozmowy o pracę?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uświadomienie uczniom, że aktywność w internecie wpływa na ich wizerunek oraz może mieć konsekwencje w przyszłości – w relacjach społecznych, edukacji i karierze zawodowej. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie, że publikowanie treści w internecie może mieć określone skutki, potrafi wskazać konsekwencje publikowania określonych rodzajów postów, zdjęć i komentarzy, dostrzega związek między wykreowanym wizerunkiem online a przyszłymi możliwościami edukacyjnymi i zawodowymi, uczy się odpowiedzialności za treści zamieszczane w mediach społecznościowych, stosuje metodę „5 pytań” do oceny, czy dany post warto opublikować. Metody pracy: miniwykład z dyskusją, praca w grupach, analiza przypadków, play-role, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: kartki i długopisy – dla każdej grupy i dla każdego ucznia, Opisy sytuacji (załącznik nr 1), Scenariusze o odegrania (załącznik nr 2). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie umiejętności analizowania roli pieniądza we współczesnym świecie oraz jego związku z pracą, przy użyciu metody 5 × why. Cele szczegółowe, uczeń: wyjaśnia, dlaczego pieniądze są potrzebne, rozumie, skąd się biorą pieniądze i jak są powiązane z pracą, stosuje metodę 5 × why do analizy problemu, rozwija umiejętność logicznego myślenia i zadawania trafnych pytań. Metody pracy: burza mózgów, miniwykład, praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach. Środki dydaktyczne: kartki i długopisy dla każdej grupy i dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Niektórzy uczniowie od najmłodszych lat wiedzą, co chcieliby robić w życiu. Natomiast inni potrzebują więcej czasu, by odnaleźć swój kierunek. Jedni marzą o pracy lekarza, architekta, informatyka czy mechanika, a drudzy chcą tworzyć i odkrywać. Wszyscy potrzebują wsparcia, by móc te marzenia stopniowo realizować. Czasem potrzebną pomocą są jedynie dobre słowo, podpowiedź, rozmowa. Niektórym brakuje środków finansowych na kurs, komputer, dojazdy czy materiały edukacyjne. W jaki sposób nauczyciele mogą przyczynić się do organizacji wsparcia finansowego ucznia? Z artykułu dowiesz się: Z jakich źródeł uczeń może otrzymać pomoc materialną, m.in. zasiłek szkolny, zasiłek rodzinny, stypendium szkolne i inne świadczenia? Czy dochód na osobę w rodzinie i wyniki w nauce to jedyne możliwe kryterium we wniosku o przyznanie stypendium szkolnego? Jakie form wsparcia finansowego o charakterze socjalnym może otrzymać uczeń znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej lub z niepełnosprawnością? Jakie świadczenie przysługuje uczniom rozpoczynającym rok szkolny? Czy istnieję formy wsparcia finansowego, ze względu na miejsce zamieszkania, kierowane do uczniów z obszarów wiejskich? Czy możliwe jest wykorzystywane świadczenia pieniężnego na pokrycie wydatków związanych dojazdem do szkoły? Czy można otrzymać jednorazowy zasiłek, na który zapotrzebowanie wyników z powodu zdarzeń losowych? 

Umiejętność zadawania trafnych pytań bywa pomocna podczas dokonywania wyborów oraz dochodzenia przyczyn pojawienia się trudności na drodze do celu. Metoda 5 × why to proste narzędzie, które pozwala krok po kroku dotrzeć do sedna sprawy. Zgodnie z zasadami tej techniki nie należy zatrzymywać uwagi na pierwszych, powierzchownych domniemaniach, ale podjąć próbę dotarcia do sedna problemu i mechanizmów jego powstania. Jak działa ta metoda i w jaki sposób może wspierać uczniów w nauce oraz podejmowaniu decyzji? Z artykułu dowiesz się m.in.: Na czym polega metoda 5 × why i skąd się wywodzi? Jak zadawać pytania „dlaczego?”, by nie zamienić rozmowy w przesłuchanie? Dlaczego uczeń może mieć trudność z wyborem zawodu – i co naprawdę za tym stoi? Czy za brakiem motywacji do nauki zawsze stoi lenistwo? Jak rozmawiać z uczniami, by pomóc im dotrzeć do prawdziwych przyczyn ich trudności? W jakich sytuacjach liczba pięciu pytań „dlaczego?” może okazać się niewystarczająca? Jakie kompetencje rozwija u uczniów stosowanie tej metody?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie umiejętności twórczego myślenia, planowania i krytycznej analizy poprzez zastosowanie metody Walta Disneya. Cele szczegółowe:Uczeń: rozumie trzy perspektywy myślenia (marzyciela, realisty i krytyka), potrafi generować kreatywne pomysły bez ograniczeń, umie planować działania, które pozwolą wdrożyć wybrane idee, analizuje potencjalne zagrożenia i wskazuje sposoby ich przezwyciężenia, rozwija umiejętność współpracy i skutecznej komunikacji w grupie. Metody pracy: praca w grupach, burza mózgów, symulacja ról, prezentacja wyników i dyskusja. Środki dydaktyczne: kartki i długopis – dla każdego ucznia i dla każdej grupy, Marzyciel, realista czy krytyk? (załącznik nr 1), mazaki, kleje, nożyczki oraz inne dostępne materiały plastyczne, tj. tektura, papier kolorowy czy rolki po papierze toaletowym – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 60 min.

Charyzmatyczność kojarzy się często z cechą wrodzoną, czymś, co posiadają tylko nieliczni. To „błysk w oku, umiejętność skupiania na sobie uwagi i inspirowania innych. W rzeczywistości jednak charyzma nie jest wyłącznie darem natury, lecz kompetencją, którą można i warto rozwijać. Charyzma odgrywa istotną rolę w budowaniu relacji, skutecznej komunikacji i pewności siebie, a w doradztwie zawodowym te umiejętności mają szczególne znaczenie – wpływają na kierunek rozwoju kariery. Nauczyciele doradcy zawodowi mogą wspierać uczniów w rozwijaniu tej cechy. Z artykułu dowiesz się m.in.: Czy charyzmy można się nauczyć – i jak rozwijać ją krok po kroku? Jakie cechy naprawdę decydują o charyzmatyczności – i czy musisz być ekstrawertykiem? Jak nauczyciele i doradcy zawodowi mogą wspierać uczniów w budowaniu charyzmy? Dlaczego charyzma to kluczowa kompetencja w rozwoju kariery zawodowej?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla szkół ponadpodstawowych: uczeń analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych; załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).      Scenariusz dla uczniów klas ponadpodstawowych Cel główny: rozwijanie umiejętności analizowania informacji o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz zasad jego funkcjonowania w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych. Cele szczegółowe: Uczeń: analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach, rozpoznaje skuteczne sposoby poszukiwania pierwszej pracy dostosowane do poziomu rynku pracy, ocenia oferty pracy pod kątem wymagań pracodawców, warunków zatrudnienia oraz potencjalnych korzyści i ograniczeń, wnioskuje na podstawie analizy przypadków i porównania poziomów rynku pracy, dostrzegając ich wpływ na własne wybory edukacyjno-zawodowe. Metody pracy: miniwykład z dyskusją, praca w grupach, analiza przypadków. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, kartki i długopisy – dla każdej grupy i dla każdego ucznia, Karty pracy do analizy przypadków młodych osób szukających pracy (załącznik nr 1), Oferty pracy do analizy (załącznik nr 2), Pytania do porównania poziomów rynku pracy (załącznik nr 3). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Zapraszamy na szkolenie pt. „Jak zrobić dobre pierwsze wrażenie?”. Eksperta udziela odpowiedzi m.in. na pytania: Czym jest pierwsze wrażenie? Jakie jest znaczenie mowy ciała podczas robienia pierwszego wrażenia? Jak mówić, żeby zostać dobrze odebranym? Jakie błędy mogą spowodować złe pierwsze wrażenie? Dzieli się swoim doświadczeniem i podpowiada, czego i w jaki sposób uczyć młodzież o pierwszym wrażeniu. Proponuje liczne pomysły na ciekawe zabawy dydaktyczne i ćwiczenia.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: zapoznanie uczniów z różnymi formami doceniania pracowników oraz kształtowanie świadomości znaczenia korzyści materialnych i niematerialnych w życiu zawodowym. Cele szczegółowe, uczeń: rozróżnia i wymienia przykłady korzyści materialnych i niematerialnych w pracy zawodowej, analizuje systemy motywacyjne w różnych branżach zawodowych, określa własne preferencje dotyczące form motywacji w przyszłej pracy, dostrzega znaczenie niematerialnych form doceniania w budowaniu długoterminowej motywacji pracownika. Metody pracy: miniwykład, praca w grupach, metoda projektów, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: tablica lub flipchart i markery, kartki i przybory do pisania, małe karteczki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.