Katarzyna Płuska

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: poznanie zawodów związanych ze zdrowiem psychicznym oraz rozwijanie postawy otwartości i gotowości do szukania pomocy w trudnych sytuacjach emocjonalnych. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie, czym jest zdrowie psychiczne i dlaczego jest ważne, zna podstawowe zawody związane z ochroną zdrowia psychicznego, potrafi wskazać osoby, do których może się zwrócić w trudnej sytuacji emocjonalnej, rozpoznaje sytuacje, w których warto poprosić o pomoc, potrafi współpracować w grupie. Metody pracy: miniwykład z rozmową kierowaną, analiza sytuacji, praca w parach, quiz, praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: Analiza sytuacji (załącznik nr 1), Opisy zawodów (załącznik nr 2), kartka A5 i długopis – dla każdej grupy, kartka A3 i pisaki – dla każdej grupy, pudełko, Pudełko wsparcia (załącznik nr 3). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie wiedzy uczniów na temat wybranych zawodów związanych z podróżowaniem oraz kształtowanie umiejętności krytycznego myślenia w obszarze planowania kariery. Cele szczegółowe, uczeń: zna przykłady zawodów, w których elementem pracy jest podróżowanie, rozumie, na czym polega specyfika tych zawodów, potrafi wskazać zalety i trudności związane z wybranymi profesjami. Metody pracy: burza mózgów zespołów, miniwykład z rozmową kierowaną, praca w grupach, analiza sytuacji, praca w parach, metoda plakatowa. Środki dydaktyczne: kartka A5 i długopis – dla każdej grupy, Analiza sytuacji (załącznik nr 1) – dla każdej grupy, kartka A4 oraz mazaki – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie kreatywności poprzez zastosowanie metody SCAMPER do tworzenia nowych rozwiązań oraz modyfikacji znanych przedmiotów. Cele szczegółowe, uczeń: zna i rozumie podstawowe założenia metody SCAMPER, potrafi zastosować siedem kroków metody do analizy wybranego przedmiotu, rozwija umiejętność twórczego myślenia i generowania nowych pomysłów w pracy samodzielnej i grupowej. Metody pracy: dyskusja moderowana z miniwykładem, doświadczenie, praca indywidualna, praca w grupach. Środki dydaktyczne: rekwizyt – plecak szkolny, Metoda SCAMPER (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, kartka A5 i długopis – dla każdego ucznia i dla każdej grupy, przykładowe rekwizyty przygotowane dla zespołów: zegar ścienny, kapcie, parasol, ramka na zdjęcie, latarka, okulary przeciwsłoneczne, kalkulator, wieszak na ubrania, etui na telefon – po jednym wybranym rekwizycie dla jednej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Jak wspierać młodego człowieka w budowaniu przyszłości, której kształt nieustannie się zmienia? Edukacja wymaga elastycznych narzędzi wspierających rozwój myślenia twórczego i samodzielności. Kreatywność oraz umiejętność analizowania to dziś fundamenty przyszłej kariery. Czy więc rozmowy o zawodach i przyszłości mogą być dla dzieci i młodzieży czymś więcej niż kolejnym szkolnym obowiązkiem? Metoda SCAMPER może pomóc uczniom nauczyć się dostrzegać więcej możliwości.

Scenariusz spotkania z rodzicami uczniów szkół podstawowych   Cel główny: uświadomienie rodzicom związku pomiędzy typem osobowości dziecka (szczególnie wg koncepcji Hartmanna) a trafnością wyboru ścieżki edukacyjnej i zawodowej.  Cele szczegółowe: zapoznanie rodziców z koncepcją czterech kolorów osobowości, zachęcenie do refleksji nad stylem funkcjonowania własnego dziecka, przećwiczenie praktycznego dopasowywania cech osobowości do konkretnych zawodów i kierunków kształcenia. Metody pracy: miniwykład, praca indywidualna, praca w małych grupach, analiza przypadku (case study). Środki dydaktyczne: kartka i długopis – dla każdego rodzica, „Opis typów osobowości i ich cech” (załącznik nr 1) – dla każdej grupy,  „Case study do pracy w grupach” (załącznik nr 2). Przewidywany czas realizacji: 60 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego oraz analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych  Cel główny: rozwijanie umiejętności twórczego i praktycznego myślenia poprzez zastosowanie metody SCAMPER do modyfikowania znanych przedmiotów, sytuacji i rozwiązań z życia codziennego.  Uczeń: rozumie, na czym polega metoda SCAMPER i zna jej zastosowanie w praktyce, potrafi wykorzystać siedem pytań metody SCAMPER do analizowania i ulepszania różnych rozwiązań, tworzy własne pomysły, modyfikacje i usprawnienia wybranych przedmiotów, usług lub sytuacji, pracuje indywidualnie i zespołowo, dzieląc się swoimi pomysłami i wspólnie szukając rozwiązań. Metody pracy: dyskusja moderująca z miniwykładem,  doświadczenie, praca indywidualna, praca w grupach. Środki dydaktyczne: rekwizyt – telefon z ładowarką, bidon oraz piórnik,  „Metoda SCAMPER (7 kroków)” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, kartka A5 i długopis – dla każdego ucznia oraz dla każdej z utworzonych grup,  „Zagadnienia do losowania (9 karteczek)” – załącznik nr 2. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Cele szczegółowe, uczeń: formułuje wstępny cel edukacyjno-zawodowy, nazywa możliwe przeszkody na drodze do jego osiągnięcia, uczy się współpracy i buduje poczucie sprawczości. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca indywidualna, praca indywidualna na tle grupy, praca w grupach. Środki dydaktyczne: Karta pracy do przeszkody nr 1 „Tunel niepewności” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, Karta pracy do przeszkody nr 4 „Plecak ograniczeń” (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia, mazaki, rekwizyty: sznurek, taśma malarska lub skakanka, firanka lub inna lekka tkanina zawieszona na krzesłach oraz kartka z napisem „Tunel niepewności”, kartka z napisem „Ściana cudzych oczekiwań”, obrazek przedstawiający ceglaną ścianę oraz kartka i długopis – dla każdej z trzech utworzonych grup, poplątany sznurek lub włóczka oraz kartka z napisem „Plątanina informacji”, plecak z kartką z napisem „Co jest twoim ograniczeniem?”, arkusz A3 z napisem „CEL”. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Wybór ścieżki edukacyjno-zawodowej to dla ucznia decyzja ważna i niełatwa, bo wymagająca znajomości swoich potrzeb, wartości i priorytetów. Dlatego tak cenne są pomocne w dokonaniu wyboru narzędzia edukacyjne. Pozwalają uczniom uporządkować myśli, dookreślić niektóre niejasne kwestie, a także wyrazić to, czego nie byli w stanie opisać słowami. Jednym z takich narzędzi jest technika Q-sort.   Z artykułu dowiesz się m.in.: Na czym polega technika Q-sort i dlaczego nie jest testem? Jak Q-sort pomaga uczniom odkryć własne wartości i priorytety zawodowe? W jaki sposób zastosować Q-sort w praktyce szkolnej bez specjalnych narzędzi? Jak przygotować zestaw twierdzeń i matrycę do ćwiczenia Q-sort? Dlaczego technika Q-sort sprawdza się w doradztwie zawodowym bardziej niż tradycyjne rozmowy?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie umiejętności opowiadania o sobie w kontekście przyszłości edukacyjno-zawodowej z wykorzystaniem wyobraźni, obserwacji siebie i narracji osobistej. Cele szczegółowe, uczeń: rozpoznaje pierwsze sygnały własnych predyspozycji i zainteresowań, łączy swoje cechy z wyobrażeniami o dorosłym życiu, ćwiczy wypowiadanie się o sobie z pomocą obrazów i pytań pomocniczych. Metody pracy: praca indywidualna i na tle grupy, rozmowa kierowana, analiza opowiadania, miniwykład, autoprezentacja. Środki dydaktyczne: miękka piłka, Opowiadanie „Karolina i opowieść o mnie” (załącznik nr 1), Co lubię, co potrafię? (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych oraz określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego: uczeń określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych Cel główny: rozwijanie świadomości uczniów na temat higieny cyfrowej i wpływu korzystania z technologii na ich codzienne funkcjonowanie. Cele szczegółowe: Uczeń: rozpoznaje własne nawyki cyfrowe i ich konsekwencje, ocenia swój styl korzystania z urządzeń elektronicznych, rozwija umiejętność autorefleksji i formułowania wniosków, wskazuje konkretne działania wspierające równowagę online-offline, potrafi współpracować w grupie i argumentować swoje stanowisko. Metody pracy: praca indywidualna, miniwykład, praca w grupach, rozmowa kierowana w grupach,  metoda projektowa (krótkoterminowa). Środki dydaktyczne: „Samoocena: Ja i internet” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, „Pytania do pracy w grupach” (załącznik nr 2) – dla każdej grupy, kartki A3, kolorowe mazaki – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.