Katarzyna Płuska

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie umiejętności świadomego podejmowania decyzji oraz poznanie metody drzewka decyzyjnego jako narzędzia porządkującego myślenie. Cele szczegółowe , uczeń: rozumie, na czym polega proces podejmowania decyzji i z czego wynika jego trudność, potrafi przeanalizować możliwe rozwiązania, skutki oraz osobiste cele i wartości, poznaje metodę drzewka decyzyjnego i potrafi zastosować ją do realnych sytuacji, rozwija autorefleksję i świadomość własnych potrzeb przy podejmowaniu decyzji. Metody pracy: rozmowa kierowana, miniwykład z prezentacją slajdów, praca w parach na tle grupy, analiza sytuacji, praca indywidualna, prezentacja wyników. Środki dydaktyczne: tablica do zapisywania, prezentacja slajdów Drzewko decyzyjne. Jak podejmować dobre decyzje? [1], laptop, projektor, kartka A3 i długopis – dla każdej pary i dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: zapoznanie uczniów z podstawowymi prawami pracownika oraz rozwijanie umiejętności rozpoznawania sytuacji, w których prawa te są przestrzegane lub łamane. Cele szczegółowe, uczeń: wie, czym jest stosunek pracy i jakie prawa przysługują pracownikowi, zna pojęcia: wynagrodzenie, urlop wypoczynkowy, urlop macierzyński, czas pracy, bhp, potrafi wskazać przykłady sytuacji łamania praw pracowniczych, rozpoznaje zachowania pracodawców zgodne i niezgodne z przepisami, rozwija świadomość swoich praw w miejscu pracy. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w parach, praca w grupach, analiza sytuacji. Środki dydaktyczne: Fakty o prawach pracownika (załącznik nr 1) – dla każdej pary, Sytuacje do analizy (załącznik nr 2), kartka lub zeszyt ucznia oraz długopis. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: wzmacnianie u uczniów poczucia sprawczości, pozytywnego nastawienia oraz umiejętności doceniania własnych sukcesów i postępów. Cele szczegółowe, uczeń: rozpoznaje i nazywa swoje sukcesy oraz mocne strony, rozumie, czym są afirmacje i jak działają, zna wpływ pozytywnego myślenia na emocje i działanie, potrafi stworzyć własną afirmację wspierającą w nauce lub działaniu, rozwija poczucie własnej wartości oraz wewnętrzne poczucie sprawczości, rozpoznaje i nazywa własne sukcesy, nawet drobne. Metody pracy: rozmowa kierowana, ćwiczenia indywidualne, praca w parach, praca w grupach. Środki dydaktyczne: kartka A5 i długopis – dla każdego ucznia, Myślenie: plus czy minus? (załącznik nr 1) – dla każdej pary, brystol A2 i kolorowe mazaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych Cel główny: uczniowie poznają technikę Q-sort i wykorzystują ją do określenia, jakie wartości są dla nich istotne w przyszłej pracy zawodowej.  Cele szczegółowe: Uczeń: rozpoznaje wartości i potrzeby ważne przy wyborze zawodu, uczy się porządkowania wypowiedzi według osobistych kryteriów, podejmuje refleksję nad tym, co dla niego istotne w pracy, rozwija umiejętność argumentowania swoich wyborów, potrafi nazwać i przedyskutować różne podejścia do wartości zawodowych. Metody pracy: praca indywidualna, praca w parach, rozmowa kierowana z elementami burzy mózgów, praca indywidualna na tle grupy – prezentacja. Środki dydaktyczne: „Matryca Q-sort. Co jest dla mnie ważne w przyszłej pracy?” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, „Zestaw 25 stwierdzeń dotyczących pracy zawodowej” (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Burza mózgów to jedno z tych narzędzi, które na stałe wpisało się w praktykę pracy z grupą, zarówno w edukacji, jak i poza nią. Kojarzy się głównie z głośną wymianą pomysłów, ale tak naprawdę może przybierać wiele różnych form – od dynamicznych, ustnych dyskusji, po ciche, uporządkowane metody pisemne. Każda z nich może być skuteczna, jeśli tylko zostanie odpowiednio dopasowana do rodzaju grupy i celu zajęć. Znajomość tych technik może znacząco ułatwić pracę nauczycielom doradcom zawodowym, a jednocześnie uatrakcyjnić zajęcia dla uczniów. Która z tych form sprawdzi się najlepiej na lekcji doradztwa zawodowego? Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie są najciekawsze formy burzy mózgów – ustne i pisemne – do wykorzystania w pracy z uczniami? Które techniki burzy mózgów najlepiej sprawdzają się w doradztwie zawodowym? Czym różni się klasyczna burza mózgów od cichego brainwritingu i metody karuzelowej? Jak dobrać odpowiednią formę burzy mózgów do typu grupy i celu zajęć? Dlaczego warto znać więcej niż jedną metodę burzy mózgów w edukacji?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: odkrywanie własnego stylu uczenia się, uzdolnień i zainteresowań oraz zrozumienie, jak te cechy wpływają na sposób przyswajania wiedzy i rozwijania kompetencji. Cele szczegółowe:Uczeń: określa swoje zainteresowania, uzdolnienia i indywidualne preferencje dotyczące uczenia się, rozpoznaje sposoby pracy, które sprzyjają mu w zapamiętywaniu i rozumieniu nowych informacji, porównuje różne strategie uczenia się i ocenia ich skuteczność na własnym przykładzie, identyfikuje własne mocne strony oraz obszary do dalszego rozwoju, buduje świadomość własnego stylu uczenia się i potrafi go opisać. Metody pracy: praca indywidualna na tle grupy, praca w grupach, praca indywidualna, rozmowa kierowana, metoda plakatowa. Środki dydaktyczne: Hasła do ćwiczenia „Jak uczę się najlepiej?” (załącznik nr 1), Opis stacji (załącznik nr 2), kartki A4 lub A3, kredki, mazaki, blok papierów kolorowych – dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: przybliżenie uczniom specyfiki pracy księgowego oraz podstawowych pojęć związanych z finansami i obiegiem dokumentów w firmie; ukazanie różnorodnych grup zawodów i możliwych ścieżek dojściado nich. Cele szczegółowe: Uczeń: wyjaśnia, czym zajmuje się księgowy, rozróżnia różne grupy zawodów i podaje przykłady związane z branżą finansową, rozpoznaje dokumenty i narzędzia używane w pracy księgowego, podejmuje refleksję nad tym, jaką wiedzę i umiejętności trzeba posiadać, by pracować w danym zawodzie. Metody pracy: ćwiczenia praktyczne – praca z rekwizytami, dyskusja, praca w grupach, praca w parach, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: rekwizyty, np. kalkulator, segregatory, spinacze, faktura VAT (wydruk), kartka z napisem „ZUS – składka zdrowotna”, zaproszenie urodzinowe, kubek z napisem „Supertata”, paragon (wydruk), kolorowy rysunek zwierzęcia, fragment gazetki promocyjnej, skoroszyt z karteczką „Dokumenty”, kartka z napisem „Podatek” i symbolem %, kartka z przykładowym bilansem (przychody – koszty), notatka z hasłem „Plan lekcji”, wydrukowane banknoty (repliki), kartka A3 oraz mazaki – dla każdej z par, kartka A4 i długopis – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III: uczeń opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: identyfikacja własnych zdolności i zainteresowań, ocena ich znaczenia w kontekście różnych zawodów. Cele szczegółowe:Uczeń: nazywa swoje zdolności i zainteresowania, rozpoznaje różnorodność cech przydatnych w różnych zawodach, podejmuje refleksję nad tym, do czego mogą przydać się jego umiejętności, rozwija umiejętność współpracy i autoprezentacji. Metody pracy: ćwiczenia ruchowe i dramowe, praca indywidualna na tle grupy, rozmowa kierowana, wizualizacja, metoda plakatowa. Środki dydaktyczne: Ilustracje osób pracujących w różnych zawodach (załącznik nr 1), opisy 6 stacji, kartki A3, kolorowe kredki, mazaki – dla każdego ucznia, dowolna muzyka relaksująca. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Kultura osobista w kontekście zawodowym to realna kompetencja wpływająca na odbiór kandydata podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Młodzi ludzie, wkraczając na rynek pracy, mają coraz większą świadomość swoich celów i możliwości, ale nie zawsze towarzyszy temu pewność, jak zachować się w sytuacjach oficjalnych. Dobre maniery, sposób mówienia, punktualność i umiejętność prowadzenia rozmowy z poszanowaniem zasad komunikacji to kwestie, które mogą decydować o pierwszym wrażeniu, a w konsekwencji o wyniku całego spotkania. Warto więc zadać pytanie, w jaki sposób nauczyciele i doradcy zawodowi mogą przekazywać wiedzę na temat zasad kultury osobistej podczas rozmowy o pracę? Z artykułu dowiesz się: Jakich zachowań powinni unikać kandydaci do pracy podczas rozmowy o pracę? Jak zrobić dobre wrażenie w oczach rekrutującego? W jaki sposób skutecznie i atrakcyjnie przekazywać wiedzę na temat zasad kultury osobistej podczas rozmowy o pracę?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uświadomienie uczniom, że aktywność w internecie wpływa na ich wizerunek oraz może mieć konsekwencje w przyszłości – w relacjach społecznych, edukacji i karierze zawodowej. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie, że publikowanie treści w internecie może mieć określone skutki, potrafi wskazać konsekwencje publikowania określonych rodzajów postów, zdjęć i komentarzy, dostrzega związek między wykreowanym wizerunkiem online a przyszłymi możliwościami edukacyjnymi i zawodowymi, uczy się odpowiedzialności za treści zamieszczane w mediach społecznościowych, stosuje metodę „5 pytań” do oceny, czy dany post warto opublikować. Metody pracy: miniwykład z dyskusją, praca w grupach, analiza przypadków, play-role, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: kartki i długopisy – dla każdej grupy i dla każdego ucznia, Opisy sytuacji (załącznik nr 1), Scenariusze o odegrania (załącznik nr 2). Przewidywany czas realizacji: 45 min.