Doradztwo zawodowe w systemie edukacji – podstawy prawne
Znajomość aktualnych przepisów to podstawa pracy doradcy zawodowego. Bez przepisów prawa oświatowego trudno jest rzetelnie wspierać uczniów w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Prawo oświatowe nie tylko określa zasady organizacji doradztwa w szkołach, ale także nakłada konkretne obowiązki na dyrektora szkoły, doradcę zawodowego oraz pozostałych nauczycieli zatrudnionych w szkole. Nauczyciel, który nie orientuje się w tych regulacjach, ryzykuje podejmowanie działań sprzecznych z przepisami i utratę zaufania środowiska szkolnego. Z artykułu dowiesz się m.in.: Które akty prawne regulują doradztwo zawodowe w systemie edukacji? Które przepisy szczegółowo określają organizację doradztwa zawodowego w szkołach? Znajomość których przepisów prawa oświatowego jest niezbędna do właściwej realizacji zadań doradcy zawodowego w szkole? »
Edukacja na wsi – perspektywy uczniów szkół z obszarów wiejskich
Czy możliwości edukacyjne ucznia ze wsi są w Polsce inne niż dla mieszkańca miasta? Kreśląc perspektywy edukacyjne dzieci i młodzieży z obszarów wiejskich warto zastanowić się nad sytuacją polskiej wsi w ogóle, nad jej możliwościami rozwojowymi, ale także czynnikami, które kształtują polską wieś XXI wieku. Z artykułu dowiesz się: Jakie zmiany społeczne wpłynęły w ostatnich latach na jakość działań edukacyjnych na wsi? Jakie priorytety stawia się w edukacji dorosłych i dzieci na obszarach wiejskich? Czy wciąż istnieją istotne różnice perspektyw edukacyjnych pomiędzy miejską a wiejską szkołą? Czy młodzi mieszkańcy wsi przejawiają inne kompetencje miękkie niż ich rówieśnicy z miasta? »
Dobrostan psychiczny uczniów, nauczycieli – przyszłych i obecnych pracowników
Dobrostan psychiczny to stan równowagi emocjonalnej, poznawczej i społecznej, który pozwala jednostce realizować swoje możliwości, radzić sobie z codziennymi wyzwaniami oraz efektywnie funkcjonować w środowisku. Zachowanie dobrostanu nie wynika z braku trudności czy napięć. Jest efektem możliwości i zdolności do radzenia sobie z problemami, otwartości na nowe doświadczenia oraz poczucia sensu i satysfakcji z codziennych działań. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie czynniki wpływają na dobrostan psychiczny uczniów i nauczycieli w szkole i miejscu pracy? Dlaczego programy profilaktyczne i działania wellbeingowe często nie przynoszą oczekiwanych efektów? W jaki sposób emocje, relacje i styl zarządzania przekładają się na motywację i odporność psychiczną? Jak rozwijanie inteligencji emocjonalnej wspiera zdrowie psychiczne i kompetencje przyszłych pracowników? »
Higiena cyfrowa. W jaki sposób uczyć jej w szkole?
Technologia jest dziś obecna w życiu młodzieży niemal bez przerwy. Dla wielu uczniów ekran smartfona to pierwsza rzecz, którą widzą po przebudzeniu, i ostatnia, z którą zasypiają. Internet stał się przestrzenią, w której nie tylko zdobywają informacje i kontaktują się z rówieśnikami, lecz także szukają rozrywki, wsparcia emocjonalnego i ucieczki od codziennego napięcia. Jednak gdy przeciętny nastolatek spędza w sieci już ponad pięć godzin dziennie w dni powszednie, a w weekendy nawet więcej, trudno mówić o zdrowej równowadze. W tym kontekście higiena cyfrowa przestaje być dodatkiem do edukacji, a wręcz staje się koniecznością. Warto więc zastanowić się, jak mądrze i praktycznie prowadzić ten temat na lekcjach, także doradztwa zawodowego, i zajęciach wychowawczych. Z artykułu dowiesz się: Jakie są najnowsze wyniki badań na temat czasu korzystania z urządzeń ekranowych i uzależnienia wśród młodzieży? Jak tworzyć z uczniami zasady higieny cyfrowej? W jakiej formie uczyć zasad bezpiecznego używania urządzeń cyfrowych? Dlaczego doradca zawodowy powinien przekazywać treści na temat dbania o higienę cyfrową, w tym uzależnienia od używania urządzeń ekranowych, kontrolowania czasu online? »
Rola wychowawców i nauczycieli przedmiotów w realizacji WSDZ
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) to zespół działań wspierających ucznia w planowaniu ścieżki edukacyjnej i zawodowej, realizowanych przez całą społeczność szkolną. Jego skuteczność nie zależy wyłącznie od zaangażowania doradcy zawodowego. Ważną rolę odgrywają ci, którzy na co dzień pracują z uczniami – wychowawcy oraz nauczyciele przedmiotowi [1]. To oni, poprzez relacje, obserwację i codzienne sytuacje edukacyjne, mogą skutecznie wspierać rozwój samoświadomości uczniów, ich aspiracji oraz kompetencji przydatnych w dorosłym życiu. Ich codzienne działania mają istotne znaczenie dla realizacji programu doradztwa zawodowego w szkole i są integralnym elementem wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jaką rolę odgrywa wychowawca w realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego? W jaki sposób nauczyciele przedmiotowi mogą wspierać uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych? Jak nauczyciel przedmiotowy może włączyć doradztwo zawodowe w treści swojego przedmiotu? Jak szkoła może skutecznie włączyć rodziców w działania związane z doradztwem zawodowym? »
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego – struktura i organizacja
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego (WSDZ) to obowiązkowy element organizacji pracy szkoły. Choć jego opracowanie jest wymagane ustawowo, to brak szczegółowych wytycznych dotyczących jego treści powoduje, że wiele szkół ma trudność z jego opracowaniem. Jak zbudować dokument, który będzie zgodny z prawem, spójny wewnętrznie i rzeczywiście wspierający ucznia w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej? W niniejszym artykule omawiamy cele, strukturę, etapy organizacji WSDZ oraz przykładowe rozwiązania do zastosowania w praktyce szkolnej. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jak opracować wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zgodny z przepisami prawa oświatowego? Kto odpowiada za przygotowanie, wdrożenie i ewaluację działań doradczych w szkole? Jakie elementy powinien zawierać roczny program realizacji doradztwa zawodowego? W jaki sposób angażować nauczycieli, rodziców i instytucje zewnętrzne w działania WSDZ? Jak planować działania doradcze dostosowane do etapu edukacyjnego uczniów? »
Zadania doradcy zawodowego w statucie szkoły
Pytanie: W szkole podstawowej zatrudniono doradcę zawodowego do realizacji jedynie 10 godzin doradztwa w klasach VII i VIII. Zgodnie z treścią arkuszy kontroli z zakresu doradztwa, które ruszyły w roku szkolnym 2024/2025, w statucie powinny być zawarte zadania doradcy zawodowego. Czy jeżeli doradca jest zatrudniony tylko do pracy w klasach VII i VIII, to nie należy w statucieumieszczać zadań doradcy? »
Najczęściej pojawiające się pytania na rozmowie o pracę w latach 2025–2030. Jak uczyć na nie odpowiadać?
Rozmowa kwalifikacyjna to kluczowy etap procesu rekrutacji. Jej celem jest nie tylko weryfikacja umiejętności, ale też poznanie osobowości kandydata, jego sposobu myślenia, reakcji na stres i umiejętności dopasowania do zespołu. W pracy doradcy zawodowego w szkole ponadpodstawowej oznacza to konieczność przygotowywania uczniów do rozmowy nie tylko merytorycznie, ale również psychologicznie i komunikacyjnie. Odpowiedni trening z pewnością ułatwi przyszłym pracownikom odpowiadanie na pytania na rozmowie o pracę. Z artykułu dowiesz się: Jakie są najczęstsze pytania na rozmowie kwalifikacyjnej? Jakie cechy ceni pracodawca u osób aplikujących na dane stanowisko pracy? Co sprawdzają rekruterzy, zadając różne, w tym podchwytliwe pytania na rozmowie kwalifikacyjnej? Jakie mogą być przykłady odpowiedzi na pytania rekrutacyjne, gdy nie ma się doświadczenia poprzedniej pracy Jakie ćwiczenia i kształtowanie jakich kompetencji powinno obejmować kompleksowe przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej? »
Aktualny numer Pokaż listę wydań »
Nowoczesne Doradztwo Zawodowe nr 72
