Praca stanowi znaczną część życia społecznego. Umożliwia rozwijanie i doskonalenie kompetencji, uzyskiwanie nowych kwalifikacji, nawiązywanie relacji społecznych. Praca pełni więc funkcję „osobowościotwórczą” i „społecznotwórczą” [5]. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi doradców zawodowych na akcentowanie w pracy doradczej z uczniami roli pracy w tworzeniu relacji społecznych.

Na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego warto poruszać tematy dotyczące gospodarowania swoim czasem. Dobrze jest rozmawiać z uczniami na ten temat, proponować im ćwiczenia. Można inspirować do tego, aby myśleli o tym, jak gospodarują swoim czasem na co dzień. Warto traktować gospodarowanie swoim czasem jako przydatną kompetencję w codziennym funkcjonowaniu. Dodatkowo jako cenną w przyszłości, myśląc o karierze zawodowej, funkcjonowaniu w roli pracownika/pracodawcy.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas I–III. Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w bibliotece. Cele szczegółowe, uczeń: opisuje zawód bibliotekarza, wymienia miejsca pracy bibliotekarza, podaje predyspozycje do bycia bibliotekarzem. Metody pracy: rozmowa kierowana, burza mózgów, praca indywidualna, ekspresja plastyczna. Środki dydaktyczne: Moja książka (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), flamastry/kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VI. Cel główny: przygotowanie uczniów do wskazywania różnych sposobów zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych im przykładów, oraz omawiania swoich indywidualnych sposobów nauki. Cele szczegółowe, uczeń: wymienia źródła wiedzy, opowiada o tym, jak się uczy. Metody pracy: praca zespołowa, praca indywidualna, plakat, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, Jak ja się uczę? (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia), arkusze papieru typu flipchart – jeden dla każdej grupy, masa mocująca, cenki5, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VI. Cel główny: przygotowanie uczniów do wymieniania różnych grup zawodów i podawania przykładów zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup. Cele szczegółowe, uczeń: opisuje różne ścieżki uzyskiwania pracy w zawodach, podaje przykłady grup zawodów, wskazuje zawody przynależne do określonych grup zawodów. Metody pracy: praca zespołowa, praca indywidualna, plakat, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, arkusze papieru typu flipchart – jeden dla każdej grupy, małe karteczki (sklerotki), Miejsca pracy (załącznik nr 1 – jeden dla całej grupy, do pocięcia), pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: poznanie zawodu technik księgarstwa. Cele szczegółowe, uczeń: charakteryzuje zawód technik księgarstwa, wymienia miejsca pracy technika księgarstwa. Metody pracy: praca indywidualna, miniwykład, ekspresja plastyczna, dyskusja. Środki dydaktyczne: Droga do technika księgarstwa (załącznik nr 1 – dla nauczyciela, opcjonalnie dla każdego ucznia – decyzja prowadzącego), Wszystko o techniku księgarstwa (załącznik nr 2 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: przygotowanie czytelnej prezentacji o sobie. Cele szczegółowe, uczeń: analizuje informacje o sobie, tworzy autoprezentację. Metody pracy: praca indywidualna, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: komputer, tablet lub telefon z przeglądarką internetową z dostępem do Internetu – dla każdego ucznia, link do strony internetowej: https://www.jasnopis.pl/aplikacja, W jednym miejscu (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Moja opowieść (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: przygotowanie uczniów do porównywania własnych zasobów i preferencji z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców. Cele szczegółowe, uczeń: potrafi podać podstawowe informacje o rynku pracy, zna przykładowe oczekiwania pracodawcy, umie odnieść informacje o swoich zasobach do poznanych oczekiwań pracodawcy. Metody pracy: plakat, praca w grupach, bank pomysłów, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, laptop + rzutnik multimedialny10, arkusze papieru flipchart – jeden dla każdej grupy, Moje spotkanie (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia), masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 2×45 minut

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: analizowanie informacji na temat zawodów branży spedycyjno-logistycznej. Cele szczegółowe, uczeń: wymienia zawody branży spedycyjno-logistycznej, charakteryzuje zawody branży spedycyjno-logistycznej, wskazuje źródła wiedzy o tych zawodach. Metody pracy: rozmowa kierowana, puzzle, praca w grupach, miniwykład, dyskusja. Środki dydaktyczne: Poznajemy zawody branży spedycyjno-logistycznej (załącznik nr 1, pocięty i umieszczony w osobnych kopertach odpowiednio: koperta 1 – zestaw 1: magazynier logistyk, technik spedytor, koperta 2 – zestaw 2: technik logistyk, technik eksploatacji portów i terminali – po jednym zestawie dla każdej z grup), nożyczki, koperty. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VI. Cel główny: poznawanie znaczenia procesu uczenia się i jego związku w pracy w przykładowych zawodach. Cele szczegółowe, uczeń: określa znaczenie uczenia się, podaje sposoby zdobywania wiedzy i umiejętności, poznaje związek pomiędzy zdobywaniem wiedzy i umiejętności a zawodami wykonywanymi w przyszłości, określa korzyści z uczenia się. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, dyskusja kierowana. Środki dydaktyczne: Czego szczególnie powinien się uczyć…? (załącznik nr 1 – dla każdej 3–4-osobowej grupy do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: poznanie wymagań zawartych w ofertach potencjalnych pracodawców. Cele szczegółowe, uczeń: zwiększa świadomość o rynku pracy, potrafi wyszukiwać informacje dotyczące potrzeb pracodawców na różnych stanowiskach pracy. Metody pracy: burza mózgów, praca zespołowa, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, flamastry, smartfony/ dostęp do komputera, Potrzeby pracodawcy (załącznik nr 1 – pocięty na paski umieszczone w kopertach). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VI. Cel główny: określanie swoich mocnych stron i umiejętności. Cele szczegółowe, uczeń: wymienia swoje mocne strony i umiejętności, wyjaśnia ich znaczenie w planowaniu swojej przyszłości, podejmuje próbę zaplanowania rozwoju swoich zasobów. Metody pracy: gra dydaktyczna, praca w grupach, autorefleksja, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: Karty umiejętności (załącznik nr 1 – po jednym zestawie kart dla każdej 4-osobowej grupy), puste karty wielkości Kart umiejętności (po kilka sztuk dla każdej grupy), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje, wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz zajęć dla uczniów klas I–III. Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w przykładowych zawodach związanych z projektowaniem. Cele szczegółowe, uczeń: wymienia zawody związane z projektowaniem, wymienia narzędzia, atrybuty pracy w tych zawodach, opisuje podstawową specyfikę pracy w zawodach związanych z projektowaniem. Metody pracy: rozmowa kierowana, mapa myśli, praca indywidualna, ekspresja plastyczna, prezentacja. Środki dydaktyczne: tablica z przyborami do pisania, Moje ciekawe projekty (załącznik nr 1 – po jednej sztuce dla każdego ucznia), kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII. Cel główny: analizowanie różnic między wybranymi zawodami kształcenia branżowego z branży teleinformatycznej na podstawie escape room o zawodach. Cele szczegółowe, uczeń: podejmuje próby wykonania zadań zawodowych programisty i informatyka, analizuje różnice w zawodach programisty i informatyka. Metody pracy: praca indywidualna, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: słuchawki, komputer, tablet lub telefon z dostępem do Internetu – dla każdego ucznia, link do escape roomów: – Technik programista „Obudź się” https://view.genial.ly/5f69b30e4d20af0cfc19ca41/interactivecontent-technik-programsita   – Technik informatyk „Cudowna Machina” https://view.genial.ly/5f6b7eb809c3b80cfdcae0d2/presentation-zst-radom-sherlock-julia-p Czym się różni informatyk od programisty? (załącznik 1 – dla każdego ucznia do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz rady pedagogicznej. Cel główny: nabycie umiejętności w zakresie radzenia sobie ze stresem. Cele szczegółowe, uczestnik: zna definicje stresu i podstawowe emocje, potrafi wyjaśnić, jak stres wpływa na zdrowie psychiczne, poznaje przykładowe ćwiczenie, które może zastosować w pracy z uczniami. Metody pracy: praca indywidualna, praca grupowa, dyskusja. Środki dydaktyczne: flipchart, flamastry, Zestaw pytań (załącznik nr 1 – dla każdej z grup), karteczki z odpowiednio napisanymi emocjami – 2 zestawy (jedna emocja na jednej kartce napisana na środku strony – radość, zaufanie, strach zaskoczenie, smutek, obrzydzenie, złość, oczekiwanie).

Scenariusz zajęć z rodzicami. Cel główny: wspieranie rodziców w procesie wychowawczym i w regulowaniu zachowań dziecka w domu.Cele szczegółowe, rodzic: wspiera dziecko w pozytywnej komunikacji, rozmawia z dzieckiem na temat trudnych emocji, kształtuje umiejętność rozpoznawania i nazywania odczuć i emocji. Metody pracy: praca w parach (rodzic–dziecko w domu), praca indywidualna rodziców, dyskusja. Środki dydaktyczne: Bąble złości (załącznik nr 1 – po jednej sztuce dla każdego uczestnika), Pomyśl – Powiedz (załącznik nr 2 – po jednej sztuce dla każdego uczestnika). Przewidywany czas realizacji: 45 min.