Doradztwo zawodowe zwykle jest kojarzone z doradztwem grupowym i indywidualnym. Każda z tych form współpracy z uczniami ma swoją specyfikę, uwarunkowania czy uzasadnienie stosowania. W szkole zdecydowanie częściej mamy do czynienia z doradztwem zawodowym grupowym. Jest ono realizowane w kilku odsłonach. Bywa „zaproszeniem” do doradztwa indywidualnego, inspiracją do refleksji nad projektami przyszłych karier.

Jeśli chcemy skutecznie wspierać młodzież w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych, musimy wiedzieć, z jakimi wyzwaniami mierzy się uczeń klasy VIII. Z całą pewnością jest to dla niego ważny okres rozwojowy – czas poszukiwania różnych rozwiązań, podejmowania ważnych decyzji związanych z przejściem na kolejny etap edukacyjny. Jest to też czas intensywnego rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalnego i poznawania siebie w grupie społecznej. Na jakie pytania poszukuje odpowiedzi młody człowiek? Jak ma odnaleźć odpowiedzi? Co jest jego głównym zadaniem rozwojowym w tym czasie? Jakie są jego potrzeby i oczekiwania? O czym powinien pamiętać w swojej pracy doradca zawodowy w kontekście wyzwań stojących przed uczniem klasy VIII?

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas I-III. Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w przykładowych zawodach wykonywanych nocą. Cele szczegółowe, uczeń: podaje nazwy zawodów, które wykonuje się w nocy, wymienia narzędzia, atrybuty pracy w tych zawodach, opisuje podstawową specyfikę pracy w zawodach wykonywanych nocą. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca indywidualna, ekspresja plastyczna, prezentacja. Środki dydaktyczne: Kto pracuje w nocy? (załącznik nr 1, do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl po jednej sztuce dla każdego ucznia), kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas II-III. Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w przykładowych zawodach związanych ze sportem. Cele szczegółowe, uczeń: podaje nazwy zawodów, które związane są ze sportem, charakteryzuje specyfikę omawianych zawodów. Metody pracy: rozmowa kierowana, miniwykład, burza mózgów, praca indywidualna, ekspresja plastyczna. Środki dydaktyczne: Na sportowo (załącznik nr 1 – po jednej sztuce dla grupy), rzutnik, film Bolek i Lolek „Sportowcy” Youtube https://www.youtube.com/watch?v=m8rWKU1X4SU , [dostęp:14.06.2021], kartka A4 (dla każdego ucznia), kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas IV-VI. Cel główny: planowanie działań z ustalaniem zadań priorytetowych. Cele szczegółowe, uczeń: określa listę zadań do zrobienia na dany dzień, przypisuje poszczególnym zadaniom rangi, wymienia korzyści z planowania, wyznacza poszczególne kroki do ich realizacji, stosuje metodę ABCDE. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca indywidualna, metoda ABCDE, dyskusja kierowana. Środki dydaktyczne: Planuję, nie czaruję (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel główny: przygotowanie uczniów do podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych. Cele szczegółowe, uczeń: poznaje metodę odkrywania nowych działań w drodze do osiągnięcia celu, określa, czego powinien robić mniej lub więcej, żeby trafnie podjąć decyzję edukacyjno-zawodową, wskazuje, co powinien zacząć i przestać robić, aby trafnie podjąć decyzję edukacyjno-zawodową, określa, co powinien robić inaczej, podejmując decyzje dotyczące swojej przyszłości. Metody pracy: metoda 5Q, praca w grupach, wirujące plakaty, dyskusja grupowa, praca na forum. Środki dydaktyczne: markery (w pięciu kolorach), 5 dużych arkuszy papieru (po 1 sztuce dla każdej grupy), Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas IV-VI. Cel główny: rozwijanie umiejętności określania swoich zainteresowań oraz możliwości wykorzystania ich w różnych dziedzinach życia. Cele szczegółowe, uczeń: identyfikuje i nazywa różne rodzaje zainteresowań, opisuje swoje zainteresowania, wyjaśnia ich znaczenie w planowaniu swojej przyszłości, określa, jak i gdzie może rozwijać i doskonalić swoje zainteresowania. Metody pracy: dyskusja, rozmowa kierowana, autorefleksja, praca w grupach. Środki dydaktyczne: Nasze zainteresowania (załącznik nr 1 – po 1 sztuce dla każdej grupy), przybory do pisania, kredki lub flamastry (dla każdej grupy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Karta pracy przeznaczona dla uczniów klas IV-VI. Cel główny: przygotowanie uczniów do opowiadania o swoich planach edukacyjno-zawodowych. Cele szczegółowe, uczeń: określa znaczenie opowiadania o swoich planach, wymienia kroki postępowania w opracowywaniu planów edukacyjno-zawodowych, opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych. Metody pracy: praca w grupie, praca zespołowa, praca indywidualna, plakat, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, cenki7 (jedna dla każdego ucznia), Opowiem o… (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia, do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), Arkusze papieru typu flipchart – jeden dla nauczyciela (do sytuacji dydaktycznej nr 1 i jeden dla każdej grupy do sytuacji dydaktycznej nr 2), masa mocująca, pisaki Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas IV-VI. Cel główny: przygotowanie uczniów do opisywania, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka. Cele szczegółowe, uczeń: opowiada o tym, czym jest praca, określa znaczenie pracy w życiu człowieka. Metody pracy: praca w grupie, praca zespołowa, praca indywidualna, plakat, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, Tematy (załącznik nr 1 – jeden komplet do pocięcia), Moje spostrzeżenia na temat pracy (załącznik nr 2 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia), arkusze papieru typu flipchart – jeden dla nauczyciela, jeden dla każdej grupy, masa mocująca, karteczki samoprzylepne – dwie dla każdego ucznia, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel główny: analizowanie różnic między wybranymi zawodami kształcenia branżowego z branży teleinformatycznej. Cele szczegółowe: poznanie zawodu informatyka, poznanie zawodu programisty, rozpoznawanie różnic pomiędzy informatykiem a programistą. Metody pracy: praca indywidualna, praca w grupie, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: komputer, tablet lub telefon z przeglądarką internetową z dostępem do Internetu – dla każdego ucznia, link do strony internetowej Informatora o zawodach szkolnictwa branżowego: https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2021/01/informator-o-zawodach-szkolnictwa-branzowego.pdf Co ja tam wiem (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Wspólne i osobne (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia, uwaga: preferowany wydruk dwustronny), Wspólne i osobne – wzorzec dla nauczyciela (załącznik nr 3 – dla nauczyciela). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel główny: analizowanie informacji o zawodach szkolnictwa branżowego i możliwościach kształcenia. Cele szczegółowe, uczeń: zna branże szkolnictwa branżowego, dobiera przykładowe zawody w branżach szkolnictwa branżowego, określa typ szkoły, w której można się kształcić w wybranym zawodzie. Metody pracy: rozmowa kierowana, dobieranka, praca w grupach, dyskusja. Środki dydaktyczne: Co w branży piszczy? (załącznik nr 1, pocięty i umieszczony w osobnych kopertach odpowiednio: koperta 1 nazwy branż, koperta 2 przykładowe nazwy zawodów – po jednym zestawie dla każdej grupy), Typy szkół, możliwości kształcenia (załącznik nr 2, pocięty i umieszczony w kopercie – po jednym zestawie dla każdej grupy), nożyczki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel ogólny: rozwijanie umiejętności poszukiwania informacji dotyczących zawodów. Cele szczegółowe, uczeń: rozwija myślenie dywergencyjne: płynności, giętkości, oryginalności myślenia, zwiększa świadomość o rynku pracy, potrafi wyszukiwać informacje dotyczące starych i nowych zawodów na rynku pracy. Metody pracy: miniwykład, burza mózgów, praca zespołowa, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, papier A4, flamastry Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel ogólny: rozwijanie umiejętności poszukiwania informacji dotyczących zawodów szkolnictwa branżowego. Cele szczegółowe, uczeń: poszukuje informacji o zawodach szkolnictwa branżowego, opisuje zawody w najbliższym otoczeniu. Metody pracy: miniwykład, praca indywidualna, praca w parach, informacje na stronie https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/szkolnictwo-branzowe [dostęp: 14.06.2021]. Środki dydaktyczne: Zawodowy zawrót głowy (załącznik nr 1 – dla każdej pary). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel główny: przygotowanie uczniów do dokonywania wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym. Cele szczegółowe, uczeń: potrafi przygotować informacje o trudnościach spotykanych podczas dokonywania wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej, przygotowuje informacje na temat sposobów radzenia sobie z określonymi trudnościami związanymi z wyborami ścieżki edukacyjno-zawodowej. Metody pracy: wirujące plakaty, praca w grupach, bank pomysłów, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, arkusze papieru flipchart – jeden dla każdej grupy oraz jeden dla nauczyciela, Analiza bolączek (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdej grupy), Sposoby na moje bolączki (załącznik nr 2 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia), masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zajęć przeznaczony dla uczniów klas VII-VIII. Cel główny: rozwijanie kompetencji kluczowych. Cele szczegółowe, uczeń: zna kompetencje kluczowe rozwijane w trakcie edukacji, rozpoznaje obszary, które stanowią jego mocne strony, potrafi identyfikować i niwelować swoje słabości. Metody pracy: miniwykład, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, papier A4, flamastry Ośmiornica kompetencji (załącznik 1 – dla każdego ucznia), Drabina możliwości (załącznik 2 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cele szczegółowe, uczestnik: wie, czym jest kompetencja zarządzania sobą w kontekście wyborów edukacyjnych i zawodowych, potrafi wspierać ucznia w definiowaniu celów edukacyjnych i zawodowych, poznaje przykładowe ćwiczenie, które może zastosować w pracy z uczniami. Metody pracy: praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: laptop/rzutnik/ekran/Internet, smartfon. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz zebrania z rodzicami. Cel główny: wspieranie rodziców w procesie wychowawczym poprzez wzmacnianie pozytywnego myślenia u dzieci. Cele szczegółowe, rodzic: wspiera dziecko w pozytywnym myśleniu na swój temat, rozmawia z dzieckiem na temat jego zainteresowań i pasji, kształtuje umiejętność rozpoznawania i nazywania odczuć i emocji. Metody pracy: praca w parach (rodzic-dziecko) w domu, praca indywidualna rodziców, dyskusja. Środki dydaktyczne: Magiczne chmurki (załącznik nr 1 – dla każdego rodzica), Przewidywany czas realizacji: 45 min.