Katarzyna Płuska

Autorefleksja polegająca na świadomym analizowaniu swoich emocji, doświadczeń i zachowań stanowi niezastąpione narzędzie w edukacji i samodoskonaleniu młodych ludzi. Umożliwia rzeczową ewaluację postępowań i postaw. Dzięki zdolności do podejmowania autorefleksji uczniowie mogą lepiej zrozumieć samych siebie oraz swoje motywacje, reakcje i wybory. Doskonalenie umiejętności autorefleksji w szkołach jest zatem nie tylko sposobem na podniesienie wyników nauczania, lecz równieżśrodkiem wspomagającym rozwój osobisty uczniów. W świecie, który stale ewoluuje i stawia nowe wyzwania, zdolność ta staje się cenną kompetencją. Wspiera adaptację do nowych sytuacji, podejmowanie wyborów i budowanie mocnych podstaw przyszłego życia zawodowego i prywatnego. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jak autorefleksja wpływa na j rozwój emocjonalno-społeczny ucznia i jakie są tego korzyści? Jakie znaczenie ma autorefleksja w procesie edukacyjnym i jak wpływa na wyniki nauczania? W jaki sposób nauczyciele mogą wspierać rozwój zdolności do autorefleksji u uczniów? Jakie metody i techniki zastosować do pobudzania autorefleksji u dzieci i młodzieży? Jakie wyzwania mogą pojawić się przy wdrażaniu praktyk autorefleksji i jak nauczyciele mogą im zaradzić?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwój umiejętności autoanalizy i autorefleksji. Cele szczegółowe: synteza informacji o sobie w celu zaplanowania ścieżki edukacyjno-zawodowej, rozumienie znaczenia feedbacku w kontekście rozwoju osobistego i zawodowego. Metody pracy: miniwykład, praca indywidualna, metoda plakatowa, praca indywidualna na tle grupy. Środki dydaktyczne: Moja autoanaliza. Lista pytań (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), 10 kreatywnych i metaforycznych pytań (załącznik nr 2), kartka A4 – dla każdego ucznia, długopis, mazaki lub kredki – dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 60 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć - Szkoły ponadpodstawowe Cel główny: rozwijanie umiejętności zarządzania wielozadaniowością z naciskiem na zrozumienie jej wpływu na efektywność pracy i jakość wykonania zadań. Cele szczegółowe: stymulowanie do refleksji nad własnymi strategiami radzenia sobie w sytuacjach wymagających wielozadaniowości, rozwój umiejętności planowania i priorytetyzacji zadań, rozwijanie umiejętności kompetentnej pracy zespołowej i komunikacji między uczniami. Metody pracy: praca indywidualna, pogadanka z dyskusją, doświadczenie z dyskusją, praca grupowa, debata. Środki dydaktyczne: kartki i długopisy, „Instrukcja wykonania rysunku” (załącznik nr 1), „Lista zadań do wykonania” (załącznik nr 2 – dla każdej grupy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cyfrowa rewolucja i wynikający z niej ciągły przepływ informacji sprawiły, że wielozadaniowość stała się nieodłącznym elementem życia. Jednak mimo powszechnej wiary w jej skuteczność, pojawiają się wątpliwości co do rzeczywistego pozytywnego wpływu multitaskingu na naszą efektywność i samopoczucie. Czy faktycznie jesteśmy w stanie zrobić więcej i lepiej, wykonując kilka zadań jednocześnie? Nadszedł czas, aby zweryfikować podejście do wielozadaniowości. Warto znaleźć lepiej zrównoważone sposoby radzenia sobie ze współczesnymi wymaganiami koordynowania wielu działań i utrzymywania skupienia uwagi na wielu czynnościach. Z artykułu dowiesz się: W jaki sposób multitasking wpływa na efektywność wykonywania zadania? Czy umiejętność wykonywania wielu czynności w tym samym czasie jest cechą wrodzoną? Dlaczego nie warto przeskakiwać z jednego działania na drugie? Z jakich metod i technik warto skorzystać, by poprawić skuteczność trybu pracy? Przedstawiciele których zawodów najczęściej robią kilka rzeczy naraz?  Jakie są zalety i wady multitaskingu? Jak multitasking może wpływać na kondycję fizyczną i psychiczną człowieka?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla uczniów szkół ponadpodstawowych: uczeń ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 4, 5 i 6 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć Szkoły ponadpodstawowe Cele główne: identyfikacja osobistych „złodziei czasu”, zrozumienie wpływu zarządzania sobą w czasie na osiąganie celów edukacyjnych i zawodowych. Cele szczegółowe: Uczeń: rozwija umiejętności planowania i priorytetyzacji zadań, podnosi świadomości własnych nawyków i postaw wpływających na efektywność. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, praca w grupie. Środki dydaktyczne: tablica lub flipchart z narzędziem do zapisywania, „Kwestionariusz Złodzieje czasu” (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), koperty (liczba zależna od liczby wybranych w ćw. 3. „złodziei czasu”), kartki A4 (liczba jw.), długopisy, „Złodzieje czasu – plan działania” (dla każdego ucznia) [1]. Przewidywany czas realizacji: 60 min.

W erze cyfrowej informacje docierają do odbiorców różnymi drogami w szybkim tempie. Nauczyciele stają przed wyzwaniem przygotowania uczniów do odbioru treści nie tylko wartościowych, ale także dezinformujących, nieoczywistych, zawierających celowe niedopowiedzenia i uproszczenia. Jak nauczyć uczniów mądrej krytyki, by nie byli tylko konsumentami informacji? Celem edukacji powinno być rozwijanie tzw. kompetencji 4K. Należą do nich komunikacja, kooperacja, kreatywność i omawiane w niniejszym artykule krytyczne myślenie. W tym kontekście zmienia się rola nauczycieli. Powinni stać się liderami, którzy kształtują zdolność swoich uczniów do analizowania, kwestionowania i wyciągania własnych wniosków. Jak tego dokonać?  

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).Cel główny: poznanie własnych aspiracji oraz nauka konstruktywnego dawania i przyjmowania krytyki za pomocą metody kanapki. Cele szczegółowe: zachęcanie uczniów do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami, myślami i pomysłami oraz do wspólnego tworzenia kreatywnych rozwiązań, autoanaliza, poznanie różnych metod samooceny i identyfikacji umiejętności w oparciu o swoje odczucia, a także opinie innych osób. Uczeń: nabywa umiejętność konstruktywnego dawania i przyjmowania krytyki, rozwija zdolność dzielenia się myślami i pomysłami, umiejętność współpracy w grupie, poszerza obszar własnych aspiracji, pracuje nad autoanalizą i rozwija umiejętność samooceny. Metody pracy: praca indywidualna z dyskusją grupową, miniwykład, burza mózgów, metoda sytuacyjna. Środki dydaktyczne: balon i marker – dla każdego ucznia, różnokolorowe kartki, markery, nożyczki, klej – dla każdej grupy, Konstruktywna krytyka metodą kanapki – sytuacje (załącznik nr 1). Przewidywany czas realizacji: 60 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).Cel główny: rozwijanie umiejętności uczniów w zakresie rozpoznania, analizowania i odpowiedniego reagowania na krytykę. Cele szczegółowe:Uczeń: zrozumie różnicę między krytyką konstruktywną a destrukcyjną, zdobywa narzędzia umożliwiające radzenie sobie z krytyką, nabywa umiejętność konstruktywnego przyjmowania krytyki, rozwija zdolność dzielenia się myślami i pomysłami oraz umiejętność współpracy w grupie. Metody pracy: miniwykład z dyskusją grupową, praca indywidualna na tle grupy, burza mózgów, praca w parach, analiza przypadków. Środki dydaktyczne: piłka, Propozycje krytyki konstruktywnej i destruktywnej (załącznik nr 1), tablica lub flipchart, pisak, Przykłady sytuacji do ćwiczenia „Jak przyjmować krytykę?” (załącznik nr 2), kartka i długopis – dla każdej pary. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Zapraszamy do obejrzenia i wysłuchania szkolenia autorstwa Katarzyny Płuski pt. „Nauka autoprezentacji na zajęciach doradztwa zawodowego. Techniki, metody i porady?”.  Ekspertka: wyjaśnia, czym jest autoprezentacja, podpowiada, w jaki sposób rozwijać umiejętność autoprezentacji u uczniów, podaje najważniejsze zasady skutecznej autoprezentacji, wymienia techniki prezentowania się dostępne dla uczniów, zwraca uwagę na zachowania, których warto unikać podczas autoprezentacji, podpowiada, w jaki sposób udzielać prezentującemu się uczniowi wartościowych informacji zwrotnych, proponuje możliwe do zastosowania w pracy z dzieckiem metody nauki prezentowania się. Szkolenie zawiera liczne pomysły na ćwiczenia i zabawy edukujące, a także wartościowe praktyczne porady wynikające z doświadczeń prowadzącej.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa  zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cele główne: rozwijanie umiejętności rozpoznawania i artykułowania swoich mocnych stron, wzmocnienie samooceny i poczucia własnej wartości uczniów. Cele szczegółowe:Uczeń: potrafi nazwać co najmniej trzy swoje mocne strony, potrafi podać przykłady sytuacji, w których wykorzystuje swoje atuty, przedstawia w sposób kreatywny i symboliczny swoją mocną stronę, rozumie różnice atutów różnych ludzi, docenia tę różnorodność. Metody pracy: ekspresja artystyczna (taniec, rysunek), pogadanka, dyskusja z pytaniami otwartymi, praca indywidualna, praca w grupie (w tym praca w parach). Środki dydaktyczne: odtwarzacz muzyki, utwór muzyczny pt. Mam tę moc, wyk. Katarzyna Łaska, średniej wielkości lusterko, 9 rekwizytów: piłka do gry w piłkę nożną, książka, zeszyt, farby, roślina doniczkowa, pluszowy kotek, instrument muzyczny, figurki ludzi, papierowe serce. Przewidywany czas realizacji: 45 min.