Kwalifikacje rynkowe to wiedza i umiejętności, które zostały potwierdzone przez uprawnione do tego podmioty (instytucje). Są odpowiedzią na potrzeby rynku pracy. Innymi słowy są to kwalifikacje, które można zdobyć bez uczęszczania do szkoły czy na uczelnię. Dowiedz się, jak przebiega procedura zgłoszenia kwalifikacji rynkowych oraz w jaki sposób można potwierdzić posiadane umiejętności.

Uczniowie szkoły podstawowej mogą wybierać zawody znajdujące się w ofercie szkół ponadpodstawowych: technikum i branżowej szkole I stopnia. Ważne jest, aby wiedzieli co to znaczy, że decydują się na wybór zawodu jednokwalifikacyjnego lub dwukwalifikacyjnego. Dowiedz się, jakich informacji i wskazówek udzielić uczniom rozważającym wybór szkoły kształcącej w zawodzie.

Cel główny: poznawanie zawodu weterynarza.Cele szczegółowe:Uczeń: opisuje podstawową specyfikę pracy w zawodzie weterynarza, omawia znaczenie zawodu, wymienia czynności zawodowe związane z weterynarią, opisuje ścieżkę kształcenia. Metody pracy: zabawa naśladowcza, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: nożyczki, Miau, miau (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia, do wycięcia), klamerki, sznurek, kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach, omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w przykładowych zawodach, których nazwa rozpoczyna się na literę „P”.Cele szczegółowe:Uczeń: wymienia zawody rozpoczynające się na literę „P”, wymienia narzędzia, atrybuty pracy w tych zawodach, opisuje podstawową specyfikę pracy w tych zawodach, omawia ich znaczenie w codziennym życiu. Metody pracy: rozmowa kierowana, zgadywanka, praca w grupach, praca indywidualna, ekspresja plastyczna, prezentacja. Środki dydaktyczne: kubek z niewielką ilością mleka, pędzel, pieprzniczka z pieprzem, niewielka przesłona, kartki A4 (tyle, ile jest kilkuosobowych grup i jedna dla nauczyciela), Co kryje „P”? (załącznik nr 1 – po jednym dla każdego ucznia), przybory do pisania, kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach, omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: poznawanie zawodu plastyka. Cele szczegółowe: Uczeń: podaje przykładowe miejsca pracy w zawodzie plastyka, opisuje ścieżkę uzyskania dyplomu plastyka, wymienia predyspozycje, jakie powinien posiadać plastyk, rozwija umiejętność współpracy w grupie. Metody pracy: burza mózgów, mini wykład, praca w grupach. Środki dydaktyczne: Kilka słów o zawodzie plastyka (załącznik nr 1 dla każdej grupy), pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Karta pracy przeznaczona jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach; załącznik nr 2 z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach i w parach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: przygotowanie uczniów do podejmowania działań w sytuacjach zadaniowych i oceniania swoich działań, formułując wnioski na przyszłość. Cele szczegółowe: Uczeń: wskazuje działania podejmowane podczas swojego dnia roboczego, określa priorytety, omawia znaczenie działań podejmowanych w sytuacjach zadaniowych. Metody pracy: praca w dwójkach, praca w grupach, dyskusja. Środki dydaktyczne: flipchart/tablica, duże okrągłe papierowe tacki – jedna dla każdego ucznia, Co najpierw? (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdej grupy), kredki – kilka kompletów, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Cele szczegółowe, uczeń: potrafi określić, czym jest dla niego stres, potrafi znaleźć sposoby na redukowanie stresu. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, praca w parach. Środki dydaktyczne: pisaki, Sytuacje stresujące (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Moje sposoby na stres (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min. Karta pracy przeznaczona jest do pracy w parach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość; załącznik nr 2 z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: rozpoznawanie własnych zasobów – kompetencji. Cele szczegółowe: Uczeń: mierzy stopień swoich kompetencji, poznaje kompetencje przyszłości, wskazuje na dominującą kompetencję w zawodach, konfrontuje kompetencje ze swoimi planami zawodowymi. Metody: praca indywidualna, burza mózgów, mapa myśli, autoprezentacja. Środki dydaktyczne: Samoocena kompetencji przyszłości (załącznik nr 1 – 1 sztuka dla każdego ucznia), Kompetencje jutra w zawodach (załącznik nr 2 – 1 sztuka dla każdego ucznia), tablica/rzutnik, smartfon/komputer z dostępem dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Karta pracy przeznaczona jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: dokonanie syntezy informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł. Cele szczegółowe: Uczeń: dokonuje autoanalizy swoich cech, otrzymuje informację zwrotną na temat swojej osobowości, formułuje wnioski, prognozuje swoje czynności zawodowe. Metody: miniwykład, heureza, praca indywidualna, praca w parach. Środki dydaktyczne: rzutnik, ekran lub telewizor, kartka A4 (dla każdego ucznia), długopis (dla każdego ucznia), Moje żywioły (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 2 × 45 min. Karta pracy przeznaczona jest do pracy indywidualnej i pracy w parach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: opisywanie własnych zainteresowań, wartości, cech charakteru i oczekiwań względem przyszłej pracy. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi opisać własne zainteresowania, potrafi opisać elementy hierarchii wartości u siebie i innych, potrafi określić preferencje względem przyszłej pracy, potrafi opisać cechy charakteru. Metody pracy: praca indywidualna, gra, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: projektor i komputer z dostępem do Internetu, dostęp do strony internetowej z minutnikiem np.: zegaronline.pl, pionki do gry lub inny mały przedmiot (dla każdego ucznia), Zasady gry – załącznik nr 1 (dla każdego ucznia), Karta odpowiedzi – załącznik 2 – dla każdego ucznia), Karta zadań (załącznik nr 3 – dla każdego ucznia), Karta plansza (załącznik nr 4 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz jest przeznaczony do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, oceny innych osób oraz innych źródeł, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania. Cele szczegółowe: Uczeń: pogłębia wrażliwość interkulturową, współpracuje w grupie, formułuje wnioski, integruje się w grupie. Metody: miniwykład, praca w grupach. Środki dydaktyczne: rzutnik, ekran lub telewizor, smartfon/komputer dla każdego ucznia, dostęp do aplikacji Translator Google, Zawody deficytowe/Дефіцит робочих місць – załącznik nr 1 (po jednym dla każdej grupy – do wycięcia). Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zredagowany z myślą o imigrantach z Ukrainy po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku.

Cel główny: przygotowanie uczniów do poszukiwania zawodów, których przedstawiciele mogą pracować w wybranych miejscach pracy. Cele szczegółowe: Uczeń: wykonuje projekt firmy, przypisuje zawody do zaproponowanych miejsc pracy, wskazuje przykładowe zadania zawodowe. Metody pracy: praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: flipchart/tablica, koperta z pociętymi kartonikami z nazwami miejsc pracy – załącznik nr 1 (jeden kartonik do wylosowania dla każdej z grup), arkusze papieru flipchart – jeden dla każdej grupy, karteczki samoprzylepne – kilkanaście dla każdej grupy, metki cenowe – 3 dla każdego ucznia, masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: przygotowanie nauczycieli do określenia form współpracy z lokalnymi pracodawcami. Cele szczegółowe: Uczestnik: potrafi podać przykładowe działania, które szkoła mogłaby podjąć we współpracy z lokalnymi pracodawcami, przygotowuje plan działań na rzecz budowania współpracy z lokalnymi firmami/zakładami pracy. Metody pracy: praca w grupach, plakat, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, arkusze papieru flipchart – jeden dla każdej grupy, Planujemy (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdej grupy), masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: przygotowanie rodziców do bilansowania informacji o swoich dzieciach. Cele szczegółowe: Rodzic: podaje informacje na temat swojego dziecka, przygotowuje się do rozmowy z dzieckiem. Metody pracy: praca zespołowa, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: flipchart, Moje dziecko – co już wiem – załącznik nr 1 (jeden egzemplarz dla każdego rodzica), pisaki. Przewidywany czas realizacji: 30 min. Scenariusz można przeprowadzić z rodzicami uczniów klas VIII pod koniec roku szkolnego. Można go potraktować jako sprawozdanie z działań doradczych skierowanych przez szkołę do uczniów. Może być także okazją do przeprowadzenia bilansu informacji rodziców o ich dzieciach.