Czym jest klasyfikacja zawod ó w szkolnictwa bran ż owego? Jak czyta ć Klasyfikacj ę zawod ó w szkolnictwa bran ż owego? W jaki spos ó b mo ż na wykorzysta ć j ą w procesie projektowania w ł asnej kariery? Po co doradcy zawodowemu znajomo ść tego ź r ó d ł a informacji? To przyk ł adowe pytania, na kt ó re odpowiedzi dostarczy niniejszy artyku ł . Dowiedz si ę , jak – korzystaj ą c z klasyfikacji – osi ą ga ć cele doradztwa zawodowego dotycz ą ce wyboru ś cie ż ki zawodowej.

Każdego dnia, korzystając z Internetu, zostawiamy po sobie ślad. Ślad cyfrowy. Po pierwsze, są to informacje zbierane nieświadomie – to tzw. ciasteczka. Po drugie, są to wszelkie aktywności podejmowane przez osobę korzystającą z sieci. To komentarze, lajkowania, zdjęcia i posty.  Wszystkie te elementy tworzą cyfrowy portret użytkownika. Użytkownikami sieci są także uczniowie. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że już teraz tworzą swój cyfrowy wizerunek. Wizerunek, który w przyszłości może zostać sprawdzony przez potencjalnego pracodawcę. Ważne, aby doradca zawodowy przekazał najważniejsze informacje na temat cyfrowego wizerunku w kontekście budowania ścieżki zawodowej. Ważnym zdaniem nauczyciela jest także uczulanie dzieci i młodzieży na kwestie związane z ochroną danych osobowych. Warto również zwrócić uwagę na ochronę wizerunku dziecka i przetwarzanie danych osobowych przez dorosłych. W artykule zamieszczono również propozycje ćwiczeń związaną z tematyką wizerunku dzieci i młodzieży w sieci.

Cel główny: poznanie zawodów związanych z muzyką. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia zawody związane z muzyką (praca z głosem i praca z instrumentem), omawia znaczenie muzyki w życiu człowieka, rozwija umiejętność pracy w grupie. Metody pracy: miniwykład, zabawa ruchowa, gra pamięciowa, praca w grupie. Środki dydaktyczne: magnetofon, karta pracy Memory (załącznik nr 1 – do wycięcia, dla każdej czteroosobowej grupy), nożyczki, koperty. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Karta pracy przeznaczona jest do pracy w grupie przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach, załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Pierwsza część dotyczy zawodów związanych z pracą z głosem i grą na instrumencie. Część druga w następnym numerze magazynu.

Cel główny: uzasadnianie potrzeby uczenia się i zdobywania nowych umiejętności. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia powody chodzenia do szkoły, określa, co lubi robić w szkole, uzasadnia potrzebę nabywania nowych umiejętności, określa rolę uczenia się w powiązaniu z różnymi aktywnościami życiowymi i zawodowymi. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: Szkoła – co ja tutaj robię? (załącznik nr 1 – po jednym dla każdego ucznia), kredki. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności, wskazuje treści, których lubi się uczyć, załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: opisywanie podstawowej specyfiki pracy w wybranych zawodach z branży audiowizualnej. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia przykładowe zawody z branży audiowizualnej, opisuje specyfikę pracy w tych zawodach, wskazuje źródła wiedzy o tych zawodach. Metody pracy: rozmowa kierowana, uzupełnianka, praca w parach, dyskusja. Środki dydaktyczne: W blasku fleszy (załącznik nr 1 – po jednym dla każdej pary – do pocięcia), koperty (po jednej na parę), przybory do pisania, smartfon z dostępem do Internetu (na parę). Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy w parach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach, załącznik nr 2 z rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: przygotowanie uczniów do wskazywania różnych sposobów zdobywania wiedzy korzystającze znanych im przykładów.Cele szczegółowe:Uczeń: podaje przykładowe źródła wiedzy, opisuje swój styl uczenia się. Metody pracy: praca w grupach praca w parach, bank pomysłów, plakat, rysunek, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, W jaki sposób zdobywam wiedzę? (załącznik nr 1 – schemat do przygotowania plakatu przez nauczyciela), dwa arkusze papieru flipchart, kartki A4 – jedna dla każdego ucznia, kredki – kilka kompletów (np. jeden na czterech uczniów), karteczki samoprzylepne – dwie dla każdego ucznia, pisaki. Przewidywany czas: 45 min.

Cel główny: opisywanie podstawowej specyfiki pracy w zawodach artystycznych.Cele szczegółowe:Uczeń: wymienia przykładowe zawody spośród zawodów artystycznych, opisuje specyfikę pracy w tych zawodach. Metody pracy: rozmowa kierowana, uzupełnianka, praca w parach, dyskusja. Środki dydaktyczne: Być artystą… (załącznik nr 1 – po jednym dla każdej pary), Przykładowe źródła informacji o zawodach artystycznych (załącznik nr 2 do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: przygotowanie uczniów do wymieniania różnych grup zawodów i podawania przykładówzawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup.Cele szczegółowe:Uczeń: podaje przykładowe kategorie informacji o zawodach, wskazuje zadania zawodowe przypisane do określonych zawodów. Metody pracy: praca indywidualna, praca w grupach, bank pomysłów, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, komputer z dostępem do Internetu, filmik o zawodzie8, Czy wiem? (załącznik nr 1 – jeden komplet pociętych kartoników w dwóch odrębnych kopertach A5 zapakowany w kopertę A4, dla każdej grupy oraz jeden komplet niepocięty dla „sekretarza” w każdej grupie), karteczki samoprzylepne – dwie dla każdego ucznia, pisaki. Przewidywany czas: 45 min.

Cel główny: opisywanie podstawowej specyfiki pracy w zawodach wykonywanych przez członków rodzin/opiekunów. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia przykładowe zawody wykonywane przez bliskie mu osoby, opisuje specyfikę pracy w tych zawodach, wskazuje źródła wiedzy o tych zawodach. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: Rodzinna analiza zawodów (załącznik nr 1 – po jednym dla każdego ucznia), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min. Scenariusz przeznaczony jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach, załącznik nr 2 z rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny: wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów oraz charakteryzowanie wybranych zawodów.Cele szczegółowe:Uczeń: analizuje informacje na dany temat, poznaje zawody niszowe, dzieli się wiedzą, współpracuje w grupie, prezentuje temat na forum. Metody: praca w grupie, gra, tutoring. Środki dydaktyczne: projektor, tablica, jeden pionek dla każdej grupy (na 30 uczniów – 6 pionków), Plansza do gry (załącznik nr 1 – 6 kopii, po jednej dla każdej z grup do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), Zestaw do gry nr I. Pytania i zadania (załącznik nr 1a, 3 kopie – po jednej dla każdej z grup), Poprawne odpowiedzi do zestawu do gry I (załącznik nr 1b – dla każdego lidera), Zestaw do gry nr II. Pytania i zadania (załącznik nr 2a, 3 kopie – po jednej dla każdej z grup), Poprawne odpowiedzi do Zestawu do gry nr II (załącznik nr 2b – dla każdego lidera), Informacje zawodowe – Zestaw do gry nr I (załącznik nr 3 – do wyświetlenia na tablicy), Informacje zawodowe – Zestaw do gry nr II (załącznik nr 4 – do wyświetlenia na tablicy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: samookreślenie profilu zainteresowań ucznia.Cele szczegółowe:Uczeń: potrafi określić swoje zainteresowania, potrafi analizować swoje odpowiedzi dotyczące zainteresowań, potrafi określić poziom swojego zaangażowania w zdobywanie wiedzy i umiejętności. Metody pracy: praca indywidualna, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: komputer z przeglądarką internetową z dostępem do Internetu (dla każdego ucznia), projektor i komputer z dostępem do Internetu (dla nauczyciela), link do kwestionariusza zainteresowań w języku angielskim – https://www.mynextmove.org/explore/ip (można przetłumaczyć kwestionariusz na dowolny język), Typy zainteresowań – załącznik nr 1 (dla każdego ucznia), do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl.

Cel główny: analizowanie informacji na temat zawodów z branży turystycznej.Cele szczegółowe:Uczeń: charakteryzuje zawody technika turystyki na obszarach wiejskich i technika organizacji turystyki, wymienia kwalifikacje, możliwości ich uzyskiwania oraz ścieżki kształcenia w tych zawodach, wskazuje źródła wiedzy o tych zawodach. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, zgadywanka, praca indywidualna, psychozabawa. Środki dydaktyczne: Zgadnij kim jestem? (załącznik nr 1 – po jednym dla każdej czteroosobowej grupy), Psychozabawa: Czy zawody z branży turystycznej pasują do mnie? (załącznik nr 2 – po jednym dla każdego ucznia), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: określenie znaczenia uczenia się przez całe życie.Cele szczegółowe:Uczeń: mierzy swoją motywację, określa cele edukacyjne, projektuje w wyobraźni swoją przyszłość zawodową, myśli krytycznie, pobudza wyobraźnię, analizuje konsekwencje decyzji edukacyjnych, przekonuje się o korzyściach LLL. Metody: miniwykład, Metoda błyskawicznej motywacji/Metoda sześciu kroków Michaela Pantalona21, praca indywidualna, elementy coachingu, heureza. Środki dydaktyczne: Karta pracy Metoda sześciu kroków (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), projektor, tablica. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: wyszukiwanie i analizowanie informacji na temat zawodów oraz ich charakteryzowanie.Cele szczegółowe:Uczeń: określa wartości życiowe i zawodowe, wyszukuje niezbędne informacje, analizuje przydatność informacji, charakteryzuje zawody, współpracuje w grupie, dokonuje autoprezentacji. Metody: miniwykład, praca indywidualna, praca w grupach, elementy Metody PIVOT. Środki dydaktyczne: projektor/tv, biała tablica, Schemat PIVOT (załącznik nr 1 – do wyświetlenia na tablicy), kartki A4, długopisy (dla każdego ucznia), komputer, Internet. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: przygotowanie rodziców do gromadzenia informacji o osobach, które mogą wspierać ich dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych. Cele szczegółowe: Rodzic: gromadzi informacje o osobach, które mogą pomagać ich dzieciom w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych, określa własne działania pomocowe w zakresie wspierania swojego dziecka. Metody pracy: bank pomysłów, plakat, praca w grupie, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, arkusze papieru flipchart (jeden dla każdej grupy), Kto może pomóc? (załącznik nr 1 – zestaw kartoników do pocięcia przez prowadzącego do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.