doradztwo zawodowe

Podział edukacji nie jest tak oczywisty, jak zwykło się uważać. Obecnie znajdujemy się w okresie rozwoju gospodarki, która opiera się na wiedzy. Łatwy dostęp do informacji sprawia, że stale musimy podnosić swoją wiedzę. Wyniki w nauce zależą m.in. od miejsca urodzenia czy sytuacji bytowej oraz finansowej rodziców. Edukacja formalna to najbardziej zinstytucjonalizowany rodzaj edukacji. Edukacja pozaformalna charakteryzuje się pewnym zorganizowaniem instytucjonalnym, a wszelkiego rodzaju kwalifikacje czy dyplomy funkcjonują poza Zintegrowanym Rejestrem Kwalifikacji. Niewątpliwie najmniej znaną i najrzadziej omawianą formą edukacji jest edukacja nieformalna. I to pomimo że jest to pierwszy rodzaj edukacji, z jakim każdy z nas się spotyka.  Istotę każdej formy edukacji oraz jej wpływ na człowieka można metaforycznie ująć w formie meandrującej rzeki.

Grywalizacja jest powszechnie znana i wykorzystywana w sferze biznesu i edukacji (szkolenia w firmach) od wielu lat, polega na wykorzystywaniu schematów i mechanizmów znanych z gier poza kontekstem gier, zwłaszcza w różnych działaniach grupowych, w celu zwiększenia zaangażowania osób wykonujących określone zadania.

Jak Cię widzą, tak Cię piszą. Liczy się pierwsze wrażenie. Nieważne jak mówią, ważne, żeby mówili. Te i wiele potocznych zwrotów słyszymy każdego dnia. Wszystkie mają jeden wspólny czynnik – subtelnie dotykają obszaru autoprezentacji.

Szkoła realizuje wiele działań z zakresu doradztwa zawodowego. Są one ujęte w dokumentach, przydzielone doradcy zawodowemu/koordynatorowi doradztwa zawodowego/wychowawcy klasy/ nauczycielom/specjalistom. Co zrobić, aby mieć informację bieżącą o stopniu realizacji zamierzonych działań w szkole? Można prowadzić monitoring.

Przygotowując Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego  uwzględniliśmy potrzeby, możliwości i dotychczasowe doświadczenia, specyfikę środowiska, w tym aktualną sytuację na rynku pracy. Starannie zaplanowaliśmy i opisaliśmy wszystkie działania. Pamiętaliśmy, że WSDZ ma zapewnić ciągłość, spójność i systemowość wszystkich działań doradczych i wpisywać się w procesy dydaktyczno-wychowawcze zachodzące w szkole. Przystąpiliśmy do realizacji.

Szkoła podstawowa współpracuje z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Zaprasza do współpracy bądź jest zapraszana. Buduje relacje, określa obszary do współpracy także z podmiotami zajmującymi się doradztwem zawodowym. Z czasem wypracowuje dobre praktyki, które na stałe wpisują się w rzeczywistość szkolną, ale i lokalną.

Doradztwo zawodowe można scharakteryzować jako sieć wzajemnie ze sobą połączonych ludzi oraz instytucji. Na samym początku doradca zawodowy powinien stworzyć plan zewnętrznego wsparcia w ujęciu długofalowym, pozostawiając sobie jednak możliwość reagowania na bieżące problemy. Dobrym punktem wyjścia jest przeanalizowanie sytuacji szkoły, w której pracuje z różnych perspektyw – lokalizacji, potrzeb, deficytów oraz możliwości. Zewnętrzne wsparcie szkoły w realizacji doradztwa zawodowego można również rozumieć jako podnoszenie kompetencji własnych przez doradcę zawodowego, nauczycieli wychowawców oraz nauczycieli przedmiotowych.

Sieć? Wokół nas istnieje tyle sieci – sieć hoteli, handlowa, komputerowa, telefoniczna, kolejowa. Sieci stanowią nieodłączny element rzeczywistości, w której żyjemy. Bardzo trudno jest żyć w oderwaniu od reszty społeczności. Już jako małe dzieci uczymy się nawiązywać relacje, pomagać sobie, dzielić się z innymi. Dzięki temu zaczynamy funkcjonować w różnego rodzaju sieciach. Czemu to ma służyć? Czy rzeczywiście w grupie można dokonać więcej niż w pojedynkę? Czy w swojej pracy doradczej stawiamy na konkurencję czy współpracę? Na czym polega sieciowanie, od czego zacząć, na co uważać? W jaki sposób doradcy zawodowi z całego województwa mogą współpracować?

Szkoła, aby w pełni realizować założenia wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, powinna współpracować z organem prowadzącym, kuratorium, organizacjami pozarządowymi i innymi instytucjami w zakresie doradztwa zawodowego. Jak to zrobić? O tym w niniejszym artykule.

Samodzielne zdobywanie wiedzy to złożony proces. Z jednej strony zakłada samodzielne uzupełnianie własnej wiedzy, z drugiej strony jest to również działanie zmierzające do dokonania autorefleksji nad swoimi zasobami. Dowiedz się, dlaczego samokształcenie jest istotnym aspektem pracy doradcy zawodowego.

W działania szkoły wpisana jest praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Uczniowie ci potrzebują wsparcia w obszarze dydaktyki, ale także w obszarze pracy opiekuńczo-wychowawczej. Wśród działań szkolnych nie można pominąć doradztwa zawodowego, które staje się ważne przede wszystkim w momencie podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych. Zatem o jakich uczniów chodzi?

Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi powinien mieć takie same szanse na osiągnięcie odpowiedniego poziomu wykształcenia, jak każdy inny. Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi to te, u których stwierdza się spektrum objawów utrudniających lub uniemożliwiających funkcjonowanie: ruchowe, sensoryczne, poznawcze, w zakresie komunikacji, emocjonalno-społeczne lub psychiczne, wpływających na jakość życia i pełnienie ról społecznych teraz lub w przyszłości. Należy pamiętać, że uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi to nie tylko uczeń, który ma trudności w nauce, lecz również taki, który jest wybitnie uzdolniony.

Publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne zobowiązane są udzielać pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu dzieciom i młodzieży. Współpraca doradcy zawodowego z poradnią psychologiczno-pedagogiczną ma na celu przede wszystkim odpowiednią diagnozę ucznia wchodzącego na rynek edukacyjno-zawodowy. W roku szkolnym 2018/2019 w samych tylko szkołach podstawowych kształciło się 116 tysięcy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, co stanowi 3,8% ogólnej zbiorowości uczniów na tym poziomie edukacji.

Powszechnie przyjmuje się, że praca z uczniem pełnosprawnym różni się od pracy z uczniem ze stwierdzonymi niepełnosprawnościami, dlatego ważne jest, aby uświadamiać różnice w sposobie metodyce podejmowanych działań. Okazuje się jednak, że zarówno narzędzia i metody pracy z uczniem, jak i zasady współpracy z rodzicami są bardzo podobne do tych, które stosuje się w pracy z uczniem pełnosprawnym.

Do efektywnego prowadzenia procesu doradczego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi doradcy zawodowi potrzebują różnorodnych narzędzi. W artykule zaprezentowano krótki przegląd rozwiązań, które możesz zastosować.