Zarówno nauczyciele, jak i uczniowie na co dzień mierzą się z różnymi problemami. Wartym uwagi narzędziem pomocnym w analizie i porządkowaniu przyczyn zaistniałych problemów jest metoda rybiego szkieletu, znana również pod nazwą diagramu Ishikawy. Narzędzie może być przydatne między innymi w procesie poszukiwania rozwiązań konfliktów i problemów, w integrowaniu zespołu klasowego oraz w stymulowaniu rozwoju osobistego uczniów.  Z artykułu dowiesz się m.in.: Czym jest metoda rybiego szkieletu i skąd wzięła się jej nazwa? Dlaczego metoda rybiego szkieletu jest skutecznym narzędziem edukacyjnym? Jak zbudowany jest diagram Ishikawy i co symbolizują jego elementy? Jakie korzyści płyną ze stosowania tej metody w edukacji? Jakie etapy pracy z metodą rybiego szkieletu prowadzą do skutecznego rozwiązania problemów? Jak wykorzystać diagram Ishikawy w pracy z uczniami na różnych poziomach edukacji? Jak metoda rybiego szkieletu może wspierać nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych? W jakich sytuacjach metoda rybiego szkieletu jest szczególnie przydatna? Jakie sposoby zastosowania metody rybiego szkieletu można wprowadzić do codziennej pracy w szkole?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III: uczeń opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie świadomości uczniów o różnorodności zawodów poprzez zabawę, twórcze myślenie i praktyczne działania. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie, jak zainteresowania i zdolności wpływają na wybór i sposób wykonywania zawodu, poznaje przykłady zawodów i narzędzi w nich wykorzystywanych, rozwija kreatywność oraz umiejętności współpracy w grupie. Metody pracy: burza mózgów, praca w grupach, ćwiczenia praktyczne, dyskusja. Środki dydaktyczne: Rekwizyty (załącznik nr 1) – dla każdej pary, różne drobne przedmioty (np. plastikowe kubki, sznurki, patyczki do lodów, gumki recepturki), bandaże, plastry, maskotki zwierząt, przykładowe narzędzia lub ich modele (np. fartuch kuchenny, kask budowlany, stetoskop, paleta malarska), tablica, kolorowe markery, kredki, kolorowe kartki, nożyczki, farby, arkusz A2 lub większy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie umiejętności refleksji nad własnymi wartościami i preferencjami zawodowymi. Cele szczegółowe, uczeń: wymienia cechy pracy, które uważa za najważniejsze (np. zarobki, pasja, stabilność), identyfikuje własne wartości i priorytety związane z przyszłym zawodem, tworzy kreatywną wizualizację wymarzonej pracy w formie przepisu kulinarnego. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, praca plastyczna (plakat), prezentacja. Środki dydaktyczne: tablica lub flipchart i mazaki, Czynniki, które wpływają na wybory zawodowe (załącznik nr 1), kolorowy papier, nożyczki, klej, kredki lub flamastry, Przepis na wymarzoną pracę (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: rozwijanie świadomości na temat korzyści i wyzwań związanych z pracą dorywczą, w tym jej wpływu na rozwój osobisty i zawodowy. Cele szczegółowe, uczeń: definiuje pojęcie pracy dorywczej oraz zna jej przykłady, wymienia korzyści płynące z podejmowania pracy w młodym wieku, identyfikuje potencjalne wyzwania i zagrożenia związane z pracą dorywczą, analizuje wpływ pracy dorywczej na rozwój umiejętności i przyszłe wybory zawodowe. Metody pracy: burza mózgów, miniwykład, dyskusja, praca w grupach, analiza przypadku. Środki dydaktyczne: tablica lub flipchart, mazaki, Przykłady prac dorywczych (załącznik nr 1), Korzyści i ryzyka pracy dorywczej (załącznik nr 2). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń zna wybrane narzędzia rzemieślnicze, potrafi wskazać je oraz określić ich podstawowe zastosowanie. Cele szczegółowe, uczeń: odkrywa zawody rzemieślnicze, potrafi wskazać niekonwencjonalne zastosowanie przyborów rzemieślniczych, rozwija umiejętności praktycznego i kreatywnego myślenia, współpracuje w grupie, rozwijając umiejętności komunikacji i pracy zespołowej. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, burza mózgów, praca zespołowa, projekcja filmu. Środki dydaktyczne: Przybory rzemieślnicze (załącznik nr 1), film pt. Promocja zawodów rzemieślniczych [1], biała lub kolorowa koperta, kartki, laptop i rzutnik/tablica interaktywna, dostęp do Internetu. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową oraz określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń wie, czym jest przebranżowienie i zna jego najczęstsze przyczyny. Cele szczegółowe, uczeń: rozumie pojęcie etyki zawodowej, potrafi wyjaśnić, czym jest przebranżawianie się, potrafi zidentyfikować powody, dla których ludzie decydują się na zmianę ścieżki zawodowej, rozumie, jak stan zdrowia może wpływać na możliwości wykonywania różnych zawodów, analizuje różne scenariusze przebranżawiania się i proponuje kreatywne rozwiązania problemów na drodze do realizacji nowych celów zawodowych, rozwija zdolności analitycznego myślenia i umiejętność współpracy w zespole. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, burza mózgów, praca zespołowa, case study. Środki dydaktyczne: Scenariusze przebranżowienia się (załącznik nr 1) – dla każdej z grup, kartki A4 lub A3 – dla każdej z grup. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń poznaje różnice kulturowe w świecie pracy. Cele szczegółowe, uczeń: zna definicję różnic kulturowych, zna podstawowe różnice w kulturze pracy w wybranych krajach, potrafi wskazać swoje mocne strony w kontekście pracy w różnorodnym kulturowo środowisku, rozwija umiejętność współpracy w grupie oraz kształtuje takie cechy, jak tolerancja, empatia i zrozumienie. Metody pracy: miniwykład, dyskusja, kolaż, burza mózgów, praca zespołowa, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: Moje supermoce (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, kolorowe gazety, czasopisma, ulotki, kleje, kartki A4 lub A3 – dla każdej z grup. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: uczeń rozumie wartości różnorodności i wielokulturowości na współczesnym rynku pracy. Cele szczegółowe, uczeń: dokonuje syntezy informacji o sobie, które mogą być przydatne w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, kształtuje postawę otwartości i szacunku wobec osób o różnych kulturach, pochodzeniu i doświadczeniach, rozumie korzyści płynące z różnorodnego środowiska pracy oraz oczekiwania pracodawców w tym obszarze. Metody pracy: burza mózgów, praca indywidualna, storytelling, praca grupowa. Środki dydaktyczne: flipchart, pisaki, kolorowe kredki, „Moje paski” – kim jestem i skąd pochodzę (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia, Nasz „dream team” (załącznik nr 2) – dla każdej grupy. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Sprawdź swoją wiedzę i rozwiąż krzyżówkę. Wpisz słowa w odpowiednie miejsca. Z liter zapisanych na zielonych polach powstanie hasło. Wyślij je e-mailem na adres [email protected] do końca bieżącego miesiąca. Wygraj atrakcyjne nagrody.

Plakat pt. „Wielokulturowość – ciekawostki ze świata” zawiera interesujące informacje na temat zwyczajów i zachowań ludzi z różnych państw. Promuje wiedzę o różnicach kulturowych i jednocześnie wzbudza ciekawość uczniów. Promuje tolerancję i otwartość na innych.