rozwój osobisty

Istotną zasadą kompetencji zarządzania czasem jest mądra, nie dłuższa niż konieczna praca. Umiejętność planowania i gospodarowania czasem to podstawa efektywnego i produktywnego działania. Naukę technik i metod doskonalących tę kompetencję należy traktować jak inwestycję, pozwalającą na osiągnięcie szeregu korzyści. Można do nich zaliczyć między innymi lepszą koncentrację na zadaniach, łatwiejsze osiąganie założonych celów oraz sprawniejsze łączenie życia osobistego z zawodowym, a także zmniejszenie presji związanej z pracą i nauką [1].

Z artykułu dowiesz się m.in.:

• Jakie są zasady efektywnego zarządzania czasem?
• Dlaczego dobrze zorganizowane miejsce pracy ma kluczowe znaczenie dla zarządzania czasem?
• W jaki sposób jasne określenie celu wpływa na efektywność i produktywność w pracy?
• Dlaczego skupienie na jednym zadaniu jednocześnie jest ważne dla efektywności?
• W jaki sposób korzystanie z terminarza i planowanie zadań na kolejny dzień mogą poprawić zarządzanie czasem?
• Jakie są najczęstsze przeszkody w efektywnym zarządzaniu czasem i jak sobie z nimi radzić?
• Na czym polega zasada Pareto i jak może ona wpłynąć na priorytety oraz efektywność pracy?
• Jak prawo Parkinsona wpływa na czas potrzebny do wykonania zadań i jak można to wykorzystać na swoją korzyść?
• Czym jest metoda Kanban i jak jej wizualne podejście do zarządzania zadaniami może pomóc w zwiększeniu efektywności?
• Jak kwadrat Eisenhowera pomaga w ustalaniu priorytetów i radzeniu sobie z niespodziewanymi zadaniami?
• Jakie są korzyści z tworzenia list zadań do wykonania i jak najlepiej je planować?
• Co to jest planowanie wsteczne i jak może ono pomóc w realizacji skomplikowanych projektów?
• Dlaczego warto inwestować czas w naukę i doskonalenie umiejętności zarządzania czasem?

Plakat skierowany do uczniów szkoły podstawowej zawiera propozycje pytań, skłaniających do autorefleksji. Grafika drogi prowadzącej na szczyt góry jest metaforą dążenia do upragnionego celu edukacyjno-zawodowego. Cel ten można osiągnąć m.in. dzięki refleksji i wnioskowaniu w procesie autoanalizy.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III: uczeń opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu, uczeń posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cele główne:

• opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu profesji na przykładzie zawodu cukiernika,
• posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• rozwija proaktywną postawę wobec własnej przyszłości zawodowej,
• wymienia główne zadania i czynności zawodowe charakterystyczne dla pracy cukiernika,
• potrafi określić zakres zdolności i predyspozycji zawodowych cukiernika,
• wymienia przybory i narzędzia przydatne w pracy cukiernika,
• rozwija kompetencje związane z pracą zespołową.

Metody pracy:

• miniwykład,
• burza mózgów,
• praca w grupach,
• ekspresja plastyczna.

Środki dydaktyczne:

• Pani cukierniczka – kolorowanka (załącznik nr 1),
• Atrybuty zawodowe cukiernika – przykładowa lista (załącznik nr 2),
• wybrane z listy (załącznik nr 2) atrybuty cukiernika – po dwa lub więcej dla grupy,
• kolorowe kredki lub mazaki,
• kolorowa plastelina, ciastolina lub modelina,
• opcjonalnie: duże miski, mąka, sól, proszek do pieczenia, olej roślinny, gorąca woda, barwniki spożywcze,
• makiety tekturowych minitortów.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny:

• rozwijanie umiejętności planowania i samodyscypliny.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• tworzy plan działań osobistych lub grupowych,
• poznaje sposoby efektywnego zarządzania sobą w czasie,
• rozwija umiejętność określania priorytetów i wyznaczania realistycznych celów,
• uświadamia sobie znaczenie samodyscypliny w realizacji postawionych zadań.

Metody pracy:

• miniwykład,
• metoda symulacyjna,
• metoda problemowa,
• dyskusja grupowa,
• praca indywidualna,
• praca w grupie.

Środki dydaktyczne:

• rekwizyty do ćwiczenia nr 1: plecak, opcjonalnie prowiant (kanapki, batonik), woda, herbata, telefon, powerbank, zapasowa kurtka, peleryna przeciwdeszczowa, czapka, apteczka, latarka,
• Mój plan dnia (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia do pobrania na www.doradztwoszkolne.pl),
• kartki A4 i długopis – dla każdej grupy,
• Propozycje tematów projektów (załącznik nr 2).

Przewidywany czas realizacji: 60 min.

• uczeń omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• rozwija proaktywną postawę wobec własnej przyszłości zawodowej,
• podaje przykłady zawodów wykonywanych przez ludzi w najbliższym otoczeniu,
• opisuje czynności charakterystyczne dla wybranych zawodów,
• wskazuje różne czynności zawodowe pełnione przez osoby wykonujące zawody związane z najbliższym otoczeniem ucznia,
• rozwija kompetencje twórcze i kreatywność,
• rozwija kompetencje związane z wystąpieniami publicznymi, komunikacją interpersonalną oraz doskonali śmiałość w pracy zespołowej.

Metody pracy:

• miniwykład,
• burza mózgów,
• praca w grupach,
• prezentacja,
• ekspresja plastyczna,
• dyskusja moderowana.

Środki dydaktyczne:

• kolorowe kredki lub mazaki,
• arkusz A3 lub A2 – dla każdej grupy,
• tablica,
• taśma malarska lub masa mocująca samoprzylepna,
• opcjonalnie: dwustronna taśma klejąca/klej, pudełka (np. po zapałkach, herbacie, jogurcie), kolorowe papiery i krepiny.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach oraz opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:

• zapoznanie uczniów z zawodem pisarza oraz pokrewnymi, w których pracuje się z wykorzystaniem tekstu.

Cel szczegółowy:
Uczeń:

• • wyjaśnia znaczenie pracy wybranych przedstawicieli zawodów, w których pracuje się z wykorzystaniem tekstu,

• rozwija umiejętność kreatywnego myślenia,
• współpracuje w grupie.

Metody pracy:

• dyskusja,
• miniwykład,
• praca grupowa,
• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• arkusze flipchart,
• Wykreślanka (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia),
• Wybrane zawody wykorzystujące pracę z tekstem – rozsypanka (załącznik nr 2 – dla każdej grupy),
• pisaki.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

• nauka oceny trafności wyboru zawodowego na podstawie wyników analiz różnych czynników,
• rozwijanie umiejętności identyfikacji i refleksji nad czynnikami mającymi wpływ na wybory zawodowe (zainteresowania, umiejętności, wartości, warunki rynku pracy, wpływ rodziny i środowiska),
• wsparcie uczniów w procesie samooceny i świadomego planowania ścieżki zawodowej, z uwzględnieniem osobistych predyspozycji i preferencji.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• zna różne zawody i umiejętności potrzebne do ich wykonywania,
• rozumie, jaki wpływ na wybór zawodu mają jego zainteresowania, umiejętności i wyznawane wartości,
• uczestniczy w dyskusji i ćwiczeniach grupowych, aby lepiej zrozumieć różne perspektywy zawodowe,
• rozwija umiejętność krytycznego myślenia poprzez analizę plusów i minusów pracy w różnych zawodach.

Metody pracy:

• miniwykład z dyskusją,
• metoda plakatowa,
• praca indywidualna,
• praca w grupie.

Środki dydaktyczne:

• Moje zawodowe wybory – ankieta (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia),
• Lista zawodów (załącznik nr 2),
• kartki A3, kolorowe mazaki – dla każdej grupy,
• kartka i długopis – dla każdej pary.

Przewidywany czas realizacji: 60 min.

Autorefleksja polegająca na świadomym analizowaniu swoich emocji, doświadczeń i zachowań stanowi niezastąpione narzędzie w edukacji i samodoskonaleniu młodych ludzi. Umożliwia rzeczową ewaluację postępowań i postaw. Dzięki zdolności do podejmowania autorefleksji uczniowie mogą lepiej zrozumieć samych siebie oraz swoje motywacje, reakcje i wybory. Doskonalenie umiejętności autorefleksji w szkołach jest zatem nie tylko sposobem na podniesienie wyników nauczania, lecz równieżśrodkiem wspomagającym rozwój osobisty uczniów. W świecie, który stale ewoluuje i stawia nowe wyzwania, zdolność ta staje się cenną kompetencją. Wspiera adaptację do nowych sytuacji, podejmowanie wyborów i budowanie mocnych podstaw przyszłego życia zawodowego i prywatnego.

Z artykułu dowiesz się m.in.:

• Jak autorefleksja wpływa na j rozwój emocjonalno-społeczny ucznia i jakie są tego korzyści?
• Jakie znaczenie ma autorefleksja w procesie edukacyjnym i jak wpływa na wyniki nauczania?
• W jaki sposób nauczyciele mogą wspierać rozwój zdolności do autorefleksji u uczniów?
• Jakie metody i techniki zastosować do pobudzania autorefleksji u dzieci i młodzieży?
• Jakie wyzwania mogą pojawić się przy wdrażaniu praktyk autorefleksji i jak nauczyciele mogą im zaradzić?

Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).

Cel główny:

• nauka postrzegania własnych ograniczeń jako wyzwania w kontekście aspiracji edukacyjnych i zawodowych.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• potrafi zidentyfikować i zrozumieć własne ograniczenia i wyzwania w kontekście swoich celów edukacyjnych i zawodowych,
• stosuje praktyczne techniki samodyscypliny, takie jak efektywne zarządzanie czasem i koncentracja na zadaniach,
• potrafi efektywnie współpracować i komunikować się w grupie.

Metody pracy:

• miniwykład,
• praca w parach,
• ćwiczenie indywidualne,
• burza mózgów,
• dyskusja moderowana.

Środki dydaktyczne:

• Historie sukcesu (załącznik nr 1),
• Dyscyplina na co dzień (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia),
• karta pracy,
• zegar, timer,
• flipchart lub tablica, mazaki.

Przewidywany czas realizacji: 45 min.

• uczeń dokonuje własnej autoprezentacji.

Cele szczegółowe:
Uczeń:

• rozwija proaktywną postawę wobec własnej przyszłości zawodowej,
• dokonuje syntezy wiedzy o sobie samym, potrafi identyfikować swoje zasoby, talenty, zainteresowania,
• doskonali techniki skutecznej autoprezentacji,
• doskonali kompetencje miękkie, takie jak: komunikacja werbalna i niewerbalna, kreatywność, perswazja, radzenie sobie ze stresem, zarządzanie czasem,
• pokonuje trudności związane z wystąpieniem publicznym.

Metody pracy:

• miniwykład,
• dyskusja,
• praca w grupach,
• prezentacja.

Środki dydaktyczne:

• Superstar – wywiad z gwiazdą (załącznik nr 1).

Przewidywany czas realizacji: 45 min.