Marta Koch-Kozioł

Niezależnie od wymiaru zatrudnienia każdy doradca zawodowy zobowiązany jest do doskonalenia się. Zgodnie z przepisami Karty Nauczyciela [1] nauczyciel, w tym doradca zawodowy ma obowiązek podnosić swoje kompetencje w zależności od potrzeb placówki, w której jest zatrudniony. Ponadto, zgodnie z koncepcją uczenia się przez całe życie, każdy pracownik powinien poszerzać swoją wiedzę. Zdobyte umiejętności pozwalają na dostosowywanie metod pracy do panujących warunków (przykładem była pandemia). Jakie formy doskonalenia zawodowego może podjąć doradca zawodowy?

Transformacja cyfrowa i przemysł 4.0 spowodowały, że lawinowo zaczynają powstawać narzędzia cyfrowe w różnych branżach i obszarach. W doradztwie zawodowym również pojawiły się bezpłatne aplikacje pozwalające na efektywne prowadzenie zajęć, zarówno w formie indywidualnej jak i grupowej.  

Automotywacja bywa trudna. Wiąże się z pobudzaniem siebie do działania, wyznaczaniem sobie celów, dążeniem do ich osiągnięcia. Motywowanie samego siebie wymaga określenia priorytetów i hierarchii wartości. Czy automotywacja ma znaczenie przy podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowej? Czy sama motywacja wystarczy, aby odnieść sukces zawodowy? Dowiedz się, co na temat automotywacji powinien wiedzie ć doradca zawodowy, i wykorzystaj zaproponowane ćwiczenia.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: zapoznanie z zawodem drwala. Cele szczegółowe: Uczeń: wie, na czym polega praca drwala, potrafi wymienić narzędzia, którymi posługuje się drwal, wie, w jaki sposób zostać drwalem. Metody pracy: praca indywidualna, miniwykład, rozmowa kierowana, film. Środki dydaktyczne: Wióry lecą (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), film Praca przy wycince drzew? Drwal, pilarz, arborysta, https://www.youtube.com/watch?v=THI45wyjXmw [dostęp: 12.09.2022], rzutnik, komputer, głośniki, przyrządy do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Zintegrowana Strategia Umiejętności 2030 (ZSU) to dokument przyjęty uchwałą przez Radę Ministrów w dniu 28 grudnia 2020 roku.  Zawarte zostały w nim obszary oddziaływania. Każdy z obszarów oddziaływania określa tematy i kierunki działań, a także katalog podmiotów, które będą zaangażowane w realizację strategii. Obszar szósty został w całości poświęcony doradztwu zawodowemu. W jaki sposób ZSU 2030 może być inspiracją do działań doradczych?

Rola doradcy zawodowego w szkole w kształtowaniu drogi edukacyjno-zawodowej uczniów postrzegana jest dwojako. Z jednej strony odczuwalne jest wzmocnienie pozycji doradcy, z drugiej strony dla wielu rodziców, uczniów jego rola jest niedookreślona. Zdarza się również, że sami doradcy bądź osoby realizujące działania z zakresu doradztwa zawodowego czują się niepewnie, brakuje im narzędzi, trudno im znaleźć miejsce w społeczności szkolnej. Sprawdzamy, na czym polega rola doradcy.

Motywacja napędza do działania. Aktywizuje, ukierunkowuje na osiągnięcie wyznaczonego celu. Na zajęciach grupowych z doradztwa zawodowego warto przeprowadzać ćwiczenia, które będą motorem do podejmowania współpracy między uczniami. Zachęcam do zapoznania się z naszą propozycją zajęć. Pomagają one zaangażować uczniów jednocześnie pobudzając ich motywację do refleksji nad dalszą ścieżką edukacyjno-zawodową.

Scenariusz jest przeznaczony do pracy indywidualnej i w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć Klasy VII–VIII Cel główny: poznawanie specyfiki zawodu nauczyciela. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi określić ścieżkę kształcenia w zawodzie nauczyciela, wskazuje predyspozycje, jakie powinien posiadać nauczyciel, określa trudności, z jakimi może spotkać się nauczyciel w swojej pracy, dokonuje samooceny pod kątem zawodu nauczyciela. Metody pracy: praca indywidualna, praca w grupach, ekspresja plastyczna, burza mózgów, autodiagnoza. Środki dydaktyczne: Tablica z zadaniami (załącznik nr 1 – jedna sztuka dla każdej grupy), papier flipchart (jeden arkusz dla każdej grupy), mazaki, Być nauczycielem (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia), smartfon/tablet/ dostęp do komputera (dla każdej grupy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.               

Karta przeznaczona jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: poznawanie ważnych czynników w kontekście planowania kariery zawodowej. Cele szczegółowe: Uczeń: podkreśla znaczenie uczenia się w życiu, zna czynniki wpływające na planowanie kariery zawodowej, rozwija umiejętność współpracy w grupie. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: duży słoik – cztery sztuki (po jednym dla każdej grupy), karteczki post-it (w czterech różnych kolorach, po sześć sztuk z jednego koloru dla każdego ucznia), długopisy, mazaki, arkusz flipchart (po jednym dla każdej z grup), Lista ważnych rzeczy (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Obowiązek przygotowania rocznego programu realizacji doradztwa zawodowego wynika z zapisów zawartych w rozporządzeniu w sprawie doradztwa zawodowego. Wśród doradców zawodowych pojawiają się jednak wątpliwości, co powinien zawierać i na co zwrócić szczególną uwagę przy jego tworzeniu. Niniejszy artykuł to zbiór odpowiedzi na pytania, które pojawiają się w naszej redakcji. Mam nadzieję, że udzielone odpowiedzi będą stanowić cenną pomoc przy tworzeniu programu.