Doradcy zawodowi w pracy doradczej mogą korzystać z różnych narzędzi i rozwiązań metodycznych. Jednym z nich może być Metoda Bilansu Kompetencji (MBK) 3. Umożliwia ona osobie radzącej się uporządkowanie wiedzy na temat wiedzy i umiejętności. Korzystając z MBK, doradca zawodowy może pomóc danej osobie w określeniu predyspozycji i zainteresowań pod kątem założonego celu. Jednym z elementów pracy MBK jest tworzenie portfolio przez osobę korzystającą ze wsparcia doradczego. Czym jest portfolio i jak je stworzyć?

Karta przeznaczona jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: poznawanie ważnych czynników w kontekście planowania kariery zawodowej. Cele szczegółowe: Uczeń: podkreśla znaczenie uczenia się w życiu, zna czynniki wpływające na planowanie kariery zawodowej, rozwija umiejętność współpracy w grupie. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, praca indywidualna. Środki dydaktyczne: duży słoik – cztery sztuki (po jednym dla każdej grupy), karteczki post-it (w czterech różnych kolorach, po sześć sztuk z jednego koloru dla każdego ucznia), długopisy, mazaki, arkusz flipchart (po jednym dla każdej z grup), Lista ważnych rzeczy (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach, omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: poznawanie specyfiki pracy w przykładowych zawodach w bliższym i dalszym otoczeniu. Cele szczegółowe: Uczeń: podaje zawody wykonywane w jego otoczeniu, wymienia narzędzia, atrybuty pracy w tych zawodach, opisuje podstawową specyfikę pracy w tych zawodach, omawia ich znaczenie w codziennym życiu. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, praca plastyczna, prezentacja. Środki dydaktyczne: arkusze papieru flipchart (tyle sztuk, ile jest kilkuosobowych grup), kolorowe magazyny w dużych ilościach, nożyczki, kleje, markery, kredki. Przewidywany czas realizacji: 2 × 45 min.

Cel główny: przygotowanie uczniów do wymieniania różnych grup zawodów i podawania przykładów zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia zawody, które można przypisać do różnych grup zawodów, podaje przykładowe kryteria tworzenia grup zawodów. Metody pracy: praca w grupach, praca indywidualna, gra, dyskusja. Środki dydaktyczne: arkusz papieru flipchart – jeden dla prowadzącego, karta pracy Zawodowe statki (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdej grupy składającej się z czerech uczniów, do pocięcia), arkusze papieru A3 – jeden egzemplarz dla każdej grupy, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI, uczeń: wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: przygotowanie uczniów do wskazywania różnych sposobów zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych im przykładów oraz omawiania swoich indywidualnych sposobów nauki. Cele szczegółowe: Uczeń: wymienia sposoby zdobywania wiedzy, opowiada o tym, w jaki sposób się uczy. Metody pracy: praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: arkusz papieru flipchart – jeden dla prowadzącego, karta pracy Nasze sposoby zdobywania wiedzy (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdej grupy), Zestawienie informacji (załącznik nr 2 – jeden egzemplarz dla prowadzącego), karta pracy Jak ja się uczę? (załącznik nr 3 – jeden egzemplarz dla każdego ucznia), pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz jest przeznaczony do pracy indywidualnej i w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Scenariusz zajęć Klasy VII–VIII Cel główny: poznawanie specyfiki zawodu nauczyciela. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi określić ścieżkę kształcenia w zawodzie nauczyciela, wskazuje predyspozycje, jakie powinien posiadać nauczyciel, określa trudności, z jakimi może spotkać się nauczyciel w swojej pracy, dokonuje samooceny pod kątem zawodu nauczyciela. Metody pracy: praca indywidualna, praca w grupach, ekspresja plastyczna, burza mózgów, autodiagnoza. Środki dydaktyczne: Tablica z zadaniami (załącznik nr 1 – jedna sztuka dla każdej grupy), papier flipchart (jeden arkusz dla każdej grupy), mazaki, Być nauczycielem (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia), smartfon/tablet/ dostęp do komputera (dla każdej grupy). Przewidywany czas realizacji: 45 min.               

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupie i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: analizowanie znaczenia współpracy w życiu każdego człowieka z uwzględnieniem pracy zawodowej. Cele szczegółowe: Uczeń: określa, co sprzyja dobrej współpracy, a co ją utrudnia, wymienia, w jakich czynnościach codziennego życia realizowana jest współpraca, wyjaśnia, dlaczego warto doskonalić umiejętność współpracy, określa wstępnie swoje wyobrażenia na temat możliwości pracy indywidualnej lub w zespole, współpracuje w grupie. Metody pracy: indywidualna – autorefleksja, praca w grupach, rozmowa kierowana. Środki dydaktyczne: komputer, rzutnik, grafika do wyświetlenia ze strony portalu Publiczne Służby Zatrudnienia (strona 83) kup_7.p65 (praca.gov.pl) koperty – jedna na grupę, Układanka (załącznik nr 1 – jeden na grupę do pocięcia), Wespół w zespół (załącznik nr 2 – jeden na grupę), Nazwy zawodów (załącznik nr 3 – do pocięcia), przybory do pisania/markery, tablica. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz jest przeznaczony do pracy indywidualnej i pracy w trójkach lub parach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje własne zasoby, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: analiza własnych zasobów i zasobów osoby znaczącej. Cele szczegółowe: Uczeń: potrafi przeanalizować swoje mocne i słabe strony, potrafi określić, co jest jego talentem, potrafi określić i opisać swoje sukcesy, potrafi opisać cechy kolegi, przyjaciela ze szkoły. Metody pracy: praca indywidualna, praca w parach lub trójkach, prezentacja na forum (również w nauczaniu zdalnym). Środki dydaktyczne: zainstalowana na urządzeniach osobistych uczniów i nauczyciela (z podłączeniem do źródła dźwięku) aplikacja Puzzle Kariery (dostępna za darmo) pod adresem: puzzlekariery.pl projektor podłączony do tabletu z systemem Android z dostępem do Internetu, źródło dźwięku podłączone do tabletu, Wywiad z samym sobą (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Sukcesy i mocne strony (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia), Co powie tata? (załącznik nr 3 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: analizowanie swoich możliwości lub ograniczeń w zakresie wykonywania różnych zawodów. Cele szczegółowe: Uczeń: wyjaśnia, dlaczego zdobycie tego samego celu nie dla każdego jest tak samo łatwe, dokonuje analizy posiadanych możliwości lub ograniczeń, identyfikuje swoje możliwości lub ograniczenia w odniesieniu do wybranych zawodów. Metody pracy: indywidualna – autorefleksja, rozmowa kierowana, zdanie niedokończone. Środki dydaktyczne: komputer, rzutnik. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla kl. VII–VIII: uczeń: wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325). Cel główny: analizowanie informacji na temat różnych zawodów oraz charakteryzowanie ich. Cele szczegółowe: Uczeń: określa, co powinno się wiedzieć o zawodach, wie, do czego może się przydać ta wiedza, analizuje wybrane zawody pod kątem predyspozycji do wykonywania ich, wymienia plusy i minusy tych zawodów. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, pantomima, dyskusja. Środki dydaktyczne: Wiem, kim jesteś (załącznik nr 1 – po jednej karcie z załącznika dla każdej z czterech grup), przybory do pisania. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz może być wykorzystany na początku roku szkolnego jako element wprowadzenia do pracy nad programem realizacji doradztwa zawodowego w szkole. Cel główny: przygotowanie nauczycieli do zaplanowania działań z zakresu doradztwa zawodowego na dany rok szkolny. Cele szczegółowe: Uczestnik: przygotowuje listę przedsięwzięć z zakresu doradztwa zawodowego na dany rok szkolny, uczestniczy w planowaniu wybranych działań doradczych. Metody pracy: bank pomysłów, plakat, praca w grupach, dyskusja. Środki dydaktyczne: tablica/flipchart, arkusze papieru flipchart – tyle dla każdej grupy, ile działań zostanie im przypisanych w ćwiczeniu nr 2, Co można zaproponować? (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla prowadzącego), karta pracy Co? Dla kogo? Kto? Kiedy? Z kim? (załącznik nr 2 – jeden egzemplarz dla każdej grupy), masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 90 min.

Cel główny: przygotowanie rodziców do analizowania informacji o typach szkół ponadpodstawowych. Cele szczegółowe: Rodzic: analizuje informacje o typach szkół ponadpodstawowych, potrafi omówić skutki wyboru danego typu szkoły ponadpodstawowej przez dziecko. Metody pracy: plakaty, praca w grupach, praca indywidualna, dyskusja. Środki dydaktyczne: papier flipchart – 3 arkusze, Podstawowe informacje o typach szkół ponadpodstawowych (załącznik nr 1 – jeden egzemplarz dla każdego rodzica) do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl, masa mocująca, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.