Marta Koch-Kozioł

Żyjemy w nieustannym pośpiechu. Obowiązki domowe, rodzinne, spotkania z przyjaciółmi. Zobowiązania zawodowe, wywiązywanie się z terminowości zadań, pogoń za pieniędzmi, awansem, zdobywaniem doświadczenia. Pojawia się także element samorozwoju, pasji, rozwijania zainteresowań, kompetencji i umiejętności. Wielu z nas trudno pogodzić życie prywatne ze sferą zawodową. Ważne, aby i o tym rozmawiać z młodymi ludźmi, którzy lada chwila wkroczą w dorosłe życie, również i zawodowe.

Profil klasy w liceum to określone połączenie przedmiotów oferowanych w danym oddziale realizowanych w trybie rozszerzonym. W zależności od profilu klasy uczniowie mogą wybrać określone przedmioty, które mogą być przydatne na danym kierunku studiów lub przy planowaniu kariery. Przykładowo uczniowie mają wybór spośród takich profili, jak humanistyczny, społeczny, ekonomiczny, techniczny – w zależności od oferty szkoły.

Karta pracy przeznaczona jest do pracy indywidualnej i w parach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach, załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cel główny: zdobycie wiedzy na temat zawodu ratownika wodnego.Cele szczegółowe, uczeń: rozwija umiejętności związane ze współpracą w parze, wymienia atrybuty, którymi w swojej pracy posługuje się ratownik, wymienia miejsca pracy ratownika wodnego. Metody pracy: praca w parach, praca indywidualna, miniwykład. Środki dydaktyczne: Wodny świat (załącznik nr 1 – po jednym dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cel główny: rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.Cele szczegółowe:Uczeń: wie, dlaczego ważna jest umiejętność pracy w grupie, potrafi dokonać podziału zadań, rozwija umiejętności komunikacyjne. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, dyskusja. Środki dydaktyczne: plastikowe kubeczki – jeden dla każdego ucznia, Zadanie (załącznik nr 1 – do pocięcia), Zespołowo na wesoło (załącznik nr 2 – dla każdej grupy), pisaki, film HIT – Europe – The Final Countdown – Polska Orkiestra Muzyki Filmowej, https://www.youtube.com/watch?v=x5rYxIK6LfQ [dostęp: 06.04.2023], rzutnik, komputer, Internet. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach i pracy indywidualnej przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII, uczeń: określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby, planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów, załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego. Cel główny: nabywanie umiejętności podejmowania trafnych decyzji edukacyjno-zawodowych. Cele szczeg ół owe: Ucze ń : rozwija umiejętność pracy w grupie, dokonuje refleksji na temat wyborów edukacyjno-zawodowych, pogłębia wiedzę na temat etapów podejmowania decyzji. Metody pracy: rozmowa kierowana, praca w grupach, praca indywidualna, praca na metaforach, dyskusja. Ś rodki dydaktyczne: Film: Decyzje – szanse czy ograniczenia, https://www.youtube.com/watch?v=62fFT6NvdKQ [dostęp:04.04.2023], przybory do pisania, Zadecyduj dobrze (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia), Decyzyjne metafory (załącznik nr 2 – dla każdego ucznia), rzutnik, komputer, Internet. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Cel główny: rozwijanie umiejętności dbania o swój dobrostan psychiczny.Cele szczegółowe:Uczestnik: poznaje technikę uziemienia, dokonuje autorefleksji, określa działania, które może podjąć, aby zadbać o swój dobrostan psychiczny. Metody pracy: technika uziemienia, dyskusja. Środki dydaktyczne: Jak mogę zadbać o swój dobrostan psychiczny? (załącznik nr 1 – dla każdego nauczyciela, do pobrania ze strony www.doradztwoszkolne.pl), karteczki post-it, flipchart, pisaki. Przewidywany czas realizacji: 45 min.

Moralne obowiązki, etyczne działanie, określenie zasad i reguł występuje w każdej profesji czy zawodzie. I bez względu na to, czy zawód jest zawodem tzw. regulowanym czy nie, każda czynność zawodowa (związana z wykonywaną pracą) powinna mieć określone warunki etyczne. Praca doradcy zawodowego jawi się więc jako zawód, który musi być wykonywany na jak najwyższym poziomie. Doradcy zawodowi często skupiają się na rozwijaniu swojego warsztatu, zdobywaniu nowych technik, metod, umiejętności. Ważne jest jednak, aby nie koncentrować się jedynie na warsztacie technicznym. Warto także dokonywać autorefleksji, w jaki sposób powinienem prowadzić rozmowę doradczą, aby udzielić skutecznego i bezpiecznego dla ucznia wsparcia.

Praca w grupach to proces, w którym prowadzący wykorzystuje metody pracy zespołowej, aby pomóc uczniom w osiąganiu określonych celów. Może obejmować wsparcie w uczeniu się nowych umiejętności, zmianę zachowań lub wypracowanie najlepszych praktyk dla określonej sytuacji. Omawiane metody mogą być wykorzystywane w terapii i na szkoleniach. Warto wykorzystać je także dla celów edukacyjnych, w tym na zajęciach z doradztwa zawodowego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.

Podczas zajęć z doradztwa zawodowego warto zapoznawać uczniów z metodami, które będą mogli wykorzystać podczas planowania swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej. Jedną z nich jest analiza SWOT. Dowiedz się, czym jest analiza SWOT oraz wykorzystaj scenariusz zajęć z doradztwa zawodowego wykorzystujący analizę SWOT

Cel główny: zapoznanie uczniów z pojęciem stresu w pracy zawodowej i przeciwdziałanie jego wystąpieniu. Cele szczegółowe: Uczeń: rozpoznaje czynniki wpływające na pojawienie się stresu, zna sposoby na przeciwdziałanie stresowi w kontekście pracy zawodowej. Metody pracy: miniwykład, praca w grupie, praca plastyczna, burza mózgów, wirujące plakaty. Środki dydaktyczne: piłeczka, duże arkusze papieru (tak aby można było odrysować ludzką postać – dla każdej grupy), mazaki kolorowe dla każdej z grup, arkusz flipchart – dla nauczyciela, Oswoić stres (załącznik nr 1 – dla każdego ucznia). Przewidywany czas realizacji: 90 minut.