Rozpoznawanie zainteresowań zawodowych kluczem do sukcesu edukacyjno-zawodowego. Scenariusz zajęć dla uczniów szkół ponadpodstawowych

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w problematykę lekcji. Informuje, że w trakcie zajęć dowiedzą się, jak rozpoznawać swoje zainteresowania zawodowe i jakie mają one znaczenie przy planowaniu kariery edukacyjno-zawodowej.

2. Burza mózgów – czym są „zainteresowania”?

Po wysłuchaniu propozycji uczniów nauczyciel porządkuje informacje i przedstawia przestawia definicję: zainteresowania - zjawisko polegające na stałym i częstym ukierunkowaniu uwagi (mimowolnej i świadomej) jednostki na określone kategorie obiektów, czynności, stanów lub sytuacji. Zainteresowanie związane jest ze skłonnością (postawą) do pogłębionego poznawania danego obiektu (dziedziny). Jako postawa uwzględnia zarówno wymiar: wiedzy, emocji (obiekt zainteresowania wzbudza pozytywny afekt), jak i zachowania (aktywności związane z zainteresowaniami) [1].

3. Nauczyciel zaprasza uczniów do wykonania ćwiczenia. Rozdaje uczniom załącznik nr 1 – Moje zainteresowania. Zadaniem uczniów jest wypisanie 4 zainteresowań i uzasadnienie, dlaczego mogą być one ważne w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej.

4. Uczniowie przedstawiają efekty swojej pracy.

5. Po przedstawieniu nauczyciel zaprasza uczniów do dyskusji. Zadaje pytania:

• Czy zadanie było trudne do wykonania?
• Czy ich zdaniem zainteresowania mogą mieć wpływ na planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej?

Po ćwiczeniu nauczyciel przekazuje refleksję, iż zainteresowania są jednym z wyznaczników, istotnych w trakcie podejmowania decyzji co chcemy w życiu robić, co sprawia nam przyjemność i co potrafimy robić najlepiej. Pokazuje, iż kształtują one nasze horyzonty. Nasze zainteresowania mogą wynikać zarówno z posiadanych cech, własnej osobowości, jak i być inspiracją przy wyborze ścieżki edukacyjno-zawodowej.

6. Nauczyciel łączy uczniów w grupy (losowanie np. kolorów karteczek  – jeden kolor to jedna grupa; liczbę grup ustala prowadzący zajęcia). Rozdaje każdej grupie po jednym arkuszu (załącznik 2) i pisaku. Prosi uczniów z każdej z grupy o stworzenie profilu Moje ja – załącznik 2. Zadaniem każdej grupy jest wpisanie co najmniej 3 pytań do każdego z 7 obszarów zawartych w załączniku 2 (np. obszar edukacja – pytanie: dlaczego ta szkoła?) oraz udzielenie odpowiedzi na te pytania.

7. Nauczyciel zaprasza uczniów do rozmowy na temat wykonywanego ćwiczenia. Prosi o przedstawienie profilu Moje ja, a następnie inicjuje dyskusję i zadaje pytania pomocnicze:

• Czy zadanie było trudne do wykonania? Który obszar było najłatwiej określić? Na który obszar było najtrudniej znaleźć odpowiedź?
• Czy stworzenie profilu „Moje ja” oraz próba odpowiedzi na te pytania będzie według Was pomocna w trakcie planowania swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej?
• Czy zastanawialiście się kiedyś nad swoją ścieżką edukacyjno-zawodową? Na podstawie jakich argumentów do tej pory szukaliście pomysłu na zawód dla siebie?

Dla prowadzącego: Po ćwiczeniu nauczyciel przekazuje refleksję, iż dobre poznanie swoich mocnych i słabych stron, swoich zainteresowań, dokonania adekwatnej samooceny itp. pozwoli uczniowi ustalić, w jakiej dziedzinie oraz w jakim zawodzie ma największe szanse na odniesienie sukcesu – zarówno edukacyjnego, jak i zawodowego. 

8. Nauczyciel podsumowuje przebieg zajęć. Przekazuje informację: poznanie siebie daje większe szanse na trafniejszy wybór ścieżki edukacyjno-zawodowej. Cennym i ważnym źródłem informacji o naszych mocnych stronach, zainteresowaniach, talentach itp. są rodzice, najbliższa rodzina, nauczyciele, a także doradca zawodowy, którzy potrafią dostrzec nasze możliwości. Ważne jest, aby ścieżkę edukacyjno-zawodową planować zgodnie z rzeczywistymi możliwościami, predyspozycjami i zainteresowaniami.

[1] A. Gąsiorowska, B. Bajcar, Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych – nowe narzędzie dla doradcy zawodowego, [w:] Testy w poradnictwie zawodowym. Zeszyty Informacyjno-Metodyczne Doradcy Zawodowego – zeszyt nr 37, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2006.