Cele i sposoby wykorzystania techniki Q-sort w doradztwie zawodowym w szkole
Wybór ścieżki edukacyjno-zawodowej to dla ucznia decyzja ważna i niełatwa, bo wymagająca znajomości swoich potrzeb, wartości i priorytetów. Dlatego tak cenne są pomocne w dokonaniu wyboru narzędzia edukacyjne. Pozwalają uczniom uporządkować myśli, dookreślić niektóre niejasne kwestie, a także wyrazić to, czego nie byli w stanie opisać słowami. Jednym z takich narzędzi jest technika Q-sort.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
Na czym polega technika Q-sort i dlaczego nie jest testem?
Jak Q-sort pomaga uczniom odkryć własne wartości i priorytety zawodowe?
W jaki sposób zastosować Q-sort w praktyce szkolnej bez specjalnych narzędzi?
Jak przygotować zestaw twierdzeń i matrycę do ćwiczenia Q-sort?
Dlaczego technika Q-sort sprawdza się w doradztwie zawodowym bardziej niż tradycyjne rozmowy?
Przeszkody na drodze do celu edukacyjno-zawodowego. Jak je przeskoczyć? Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej.
Cele szczegółowe, uczeń:
formułuje wstępny cel edukacyjno-zawodowy,
nazywa możliwe przeszkody na drodze do jego osiągnięcia,
uczy się współpracy i buduje poczucie sprawczości.
Metody pracy:
rozmowa kierowana,
praca indywidualna,
praca indywidualna na tle grupy,
praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
Karta pracy do przeszkody nr 1 „Tunel niepewności” (załącznik nr 1) – dla każdego ucznia,
Karta pracy do przeszkody nr 4 „Plecak ograniczeń” (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia,
mazaki,
rekwizyty:
sznurek, taśma malarska lub skakanka,
firanka lub inna lekka tkanina zawieszona na krzesłach oraz kartka z napisem „Tunel niepewności”,
kartka z napisem „Ściana cudzych oczekiwań”, obrazek przedstawiający ceglaną ścianę oraz kartka i długopis – dla każdej z trzech utworzonych grup,
poplątany sznurek lub włóczka oraz kartka z napisem „Plątanina informacji”,
plecak z kartką z napisem „Co jest twoim ograniczeniem?”,
arkusz A3 z napisem „CEL”.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Czym jest dobrostan pracownika? Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VII
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe oraz opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
uczeń poznaje pojęcie dobrostanu pracownika oraz czynniki, które wpływają na jego jakość.
Cele szczegółowe, uczeń:
rozumie, czym jest dobrostan pracownika,
potrafi wymienić elementy wpływające na dobrostan pracownika,
kształtuje umiejętności dbania o swój przyszły dobrostan w pracy.
Metody pracy:
rozmowa kierowana,
burza mózgów,
dyskusja,
praca grupowa,
praca indywidualna.
Środki dydaktyczne:
flipchart i pisaki,
arkusze papieru,
przybory do malowania (mazaki, kredki, flamastry itp.),
kartki samoprzylepne.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Praca online – możliwości i pułapki sieci. Scenariusz zajęć dla uczniów VII–VIII
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
uczeń uświadamia sobie korzyści i zagrożenia płynące z formy pracy za pośrednictwem internetu.
Cele szczegółowe, uczeń:
poznaje różne formy pracy online,
rozwija umiejętność krytycznego myślenia w ocenie ofert pracy i informacji znalezionych w internecie,
rozumie znaczenie ochrony danych osobowych oraz zasad bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni,
rozwija umiejętność pracy zespołowej.
Metody pracy:
rozmowa kierowana,
minidyskusja,
miniwykład,
praca grupowa.
Środki dydaktyczne:
komputer z dostępem do interentu,
flipchart, pisaki,
Praca w sieci na fotografii (załącznik nr 1),
Pułapki pracy w sieci – karta pracy (załącznik nr 2),
Możliwości i pułapki pracy w sieci – test wielokrotnego wyboru (załącznik nr 3).
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Bohaterowie górscy. Scenariusz zajęć dla uczniów klas I–III
Scenariusz przeznaczony jest do pracy w grupach przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III, uczeń: odgrywa różne role zawodowe w zabawie oraz planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
zapoznanie uczniów z rolą i znaczeniem pracy przewodnika i ratownika górskiego oraz rozwijanie umiejętności współpracy w grupie i logicznego myślenia.
Cele szczegółowe, uczeń:
wyjaśnia, czym zajmują się przewodnik i ratownik górski,
potrafi wymienić cechy charakteru i umiejętności potrzebne w zawodach przewodnika i ratownika,
rozwija umiejętność kreatywnego myślenia i planowania działań w sytuacjach problemowych,
współpracuje w grupie przy realizacji zadań.
Metody pracy:
dyskusja,
praca grupowa,
drama.
Środki dydaktyczne:
Przewodnik i ratownik górski (załącznik nr 1) – dla każdej pary,
Akacja w górach (załącznik nr 2) – dla każdej grupy.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
W młodych siła! Mocne strony młodych pracowników. Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe); załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
uczeń dostrzega i potrafi nazwać swoje mocne strony jako przyszłego pracownika oraz zna atuty młodych ludzi na rynku pracy.
Cele szczegółowe, uczeń:
rozpoznaje i nazywa swoje mocne strony w kontekście przyszłej pracy zawodowej,
potrafi wskazać swoje zalety jako młodego pracownika, cenione z punktu widzenia pracodawcy,
buduje poczucie sprawczości i przekonanie, że wiek nie jest przeszkodą w osiąganiu sukcesu zawodowego.
Metody pracy:
burza mózgów,
praca w grupach,
rozmowa kierowana.
Środki dydaktyczne:
tablica lub flipchart i flamastry,
Pracownik młody vs pracownik doświadczony (załącznik nr 1),
karteczki samoprzylepne.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Opowieść o mnie. Scenariusz zajęć dla uczniów klas IV–VI
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI: uczeń opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych; załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
rozwijanie umiejętności opowiadania o sobie w kontekście przyszłości edukacyjno-zawodowej z wykorzystaniem wyobraźni, obserwacji siebie i narracji osobistej.
Cele szczegółowe, uczeń:
rozpoznaje pierwsze sygnały własnych predyspozycji i zainteresowań,
łączy swoje cechy z wyobrażeniami o dorosłym życiu,
ćwiczy wypowiadanie się o sobie z pomocą obrazów i pytań pomocniczych.
Metody pracy:
praca indywidualna i na tle grupy,
rozmowa kierowana,
analiza opowiadania,
miniwykład,
autoprezentacja.
Środki dydaktyczne:
miękka piłka,
Opowiadanie „Karolina i opowieść o mnie” (załącznik nr 1),
Co lubię, co potrafię? (załącznik nr 2) – dla każdego ucznia.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Pracoholizm. Konsekwencja braku równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym. Scenariusz zajęć dla uczniów klas VII–VIII
Scenariusz przeznaczony jest do pracy przy realizacji następujących treści programowych z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII: uczeń określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych oraz określa własną hierarchię wartości i potrzeb; załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 325).
Cel główny:
uczeń określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych oraz dokonuje oceny własnej hierarchii wartości i potrzeb w kontekście znaczenia pracy w życiu człowieka.
Cele szczegółowe, uczeń:
poznaje znaczenie pojęć pracoholizm i work-life balance,
potrafi rozpoznać przyczyny i skutki nadmiernego zaangażowania w pracę zawodową,
potrafi dostrzec symptomy pracoholizmu i podaje propozycje działań profilaktycznych,
kształtuje postawę zrównoważonego dbania o swoje życie prywatne i zawodowe.
Metody pracy:
miniwykład,
dyskusja,
burza mózgów,
praca zespołowa,
analiza przypadku (case study).
Środki dydaktyczne:
Historia Kasi i Adama (załącznik nr 1) – dla każdej z grup,
karteczki samoprzylepne,
arkusz typu flipchart.
Przewidywany czas realizacji: 45 min.
Dobrostan – punkt wyjścia w drogę po szczęście
W dobrostanie człowiek odczuwa pozytywne emocje i zadowolenie z życia, ma dobre relacje z ludźmi, dobrze ocenia swoje samopoczucie fizyczne i psychiczne. Ma poczucie spełnienia, radości i sensu życia. Czuje chęć do działania, stawiania sobie i realizowania nowych celów. Plakat zawiera informacje o tym, czym jest dobrostan. Promuje wśród młodzieży styl życia sprzyjający osiągnięciu poczucia dobrostanu.
Wakacyjny konkurs dla doradców zawodowych – zapraszamy do zabawy!
Zaproponuj hasło promujące wśród uczniów dbałość o swój dobrostan. Zbuduj je z od 6 do 12 słów.Wyślij swój pomysł e-mailem na adres
[email protected] do końca bieżącego miesiąca. Wygraj atrakcyjne nagrody.