Marta Wysocka

Doskonalenie zawodowe to proces celowego, zaplanowanego i ciągłego kształcenia zawodowego, który polega na podwyższaniu kompetencji oraz kwalifikacji zawodowych nauczyciela, a także na wszechstronnym rozwoju jego osobowości. Jest to proces realizowany zarówno przez instytucje specjalizujące się w tym zakresie, jak i poprzez samokształcenie i samodoskonalenie. W praktyce nauczyciele najczęściej podejmują doskonalenie zawodowe w celu uzyskania dodatkowych kwalifikacji, czyli uprawnień do zajmowania nowego stanowiska w szkole. Przed wybraniem konkretnej formy doskonalenia zawodowego trzeba koniecznie upewnić się, że umożliwia ona zdobycie kwalifikacji, o których mowa w rozporządzeniu MEiN. Należy również sprawdzić, czy jest ona realizowana zgodnie z obowiązującym standardem kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. W artykule wyjaśniamy, na co zwracać uwagę wybierając oferty studiów podyplomowych, kursów kwalifikacyjnych i szkoleń dla nauczycieli. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie doskonalenia zawodowego nauczycieli można wyróżnić? Na co zwrócić uwagę przy wyborze ofert studiów podyplomowych? Kiedy studia podyplomowe dają dodatkowe kwalifikacje, a kiedy mogą okazać się pułapką? Jakie pytania warto zadać przed rozpoczęciem studiów podyplomowych? W jakich sytuacjach studia podyplomowe nie wystarczają do uzyskania nowych kwalifikacji? Jakie kierunki studiów podyplomowych warto ukończyć, aby móc zajmować nowe stanowisko? Czy wszystkie kursy kwalifikacyjne dają dodatkowe uprawnienia zawodowe? Które kursy kwalifikacyjne dają kwalifikacje formalne? Czy ukończenie kursów i szkoleń daje nowe kwalifikacje?

Pytanie: Jaki dziennik powinien prowadzić doradca zawodowy w szkole? Czy jest to dziennik innych zajęć, dziennik zajęć specjalistycznych czy jakiś inny? Według „starych” przepisów był to dziennik zajęć innych.

Obowiązkiem każdego nauczyciela jest systematyczne i rzetelne prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania. Braki w dziennikach lekcyjnych, dziennikach specjalisty czy dziennikach innych zajęć mogą skutkować poważnymi konsekwencjami, od kar porządkowych po odpowiedzialność dyscyplinarną. W artykule przedstawiamy, jakie sankcje mogą być nałożone na nauczyciela za zaniedbania w dokumentacji oraz jakie regulacje prawne mają zastosowanie w takich przypadkach. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie konsekwencje grozą nauczycielowi za braki w dzienniku lekcyjnym? W jakich przypadkach nauczyciel ponosi winę za uchybienia w dokumentacji? Jakie kroki powinien podjąć dyrektor przed nałożeniem kary porządkowej? Czy wychowawca klasy odpowiada za brak wpisów w dzienniku dokonanych przez innych nauczycieli?

Zgodnie z obowiązującym prawem – zarówno zwykłe papierosy, jak i ich elektroniczne odpowiedniki są objęte zakazem palenia na terenie szkoły. Zakaz palenia papierosów dotyczy nie tylko uczniów niepełnoletnich, ale również uczniów pełnoletnich oraz wszystkich pracowników szkoły, w tym nauczycieli. W artykule przedstawiamy najważniejsze regulacje wynikające z ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Z artykułu dowiesz się m.in.: Czy osoby pełnoletnie mogą używać w szkole e-papierosów? Czy zakaz palenia i sprzedaży e-papierosów dotyczy również szkół dla dorosłych? Jakie obowiązki w zakresie oznaczenia zakazu palenia ma dyrektor szkoły? Jakie konsekwencje grożą za palenie e-papierosów na terenie szkoły?

Nauczyciele rozpoczynający pracę w szkole nie zaczynają stażu na stopień nauczyciela kontraktowego. Jeżeli spełniają warunki wymienione w art. 9a ust. 2 Karty Nauczyciela, to odbywają oni przygotowanie do zawodu nauczyciela. Co ważne – nie ma znaczenia data nawiązania stosunku pracy. Przygotowanie do zawodu może rozpocząć się w każdym momencie roku szkolnego. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie wymagania musi spełnić nauczyciel rozpoczynający pracę w zawodzie, aby odbywać przygotowanie do zawodu? Czy odbywanie przygotowania do zawodu można rozpocząć w trakcie roku szkolnego? Czy nauczyciel zatrudniony na zastępstwo odbywa przygotowanie do zawodu?

Oddziały przysposabiające do pracy mogą być tworzone w szkołach podstawowych dla uczniów, którzy ukończyli 15 rok życia i nie rokują ukończenia szkoły podstawowej w normalnym trybie oraz którzy otrzymali promocję do klasy VII albo nie otrzymali promocji do klasy VIII. Skoro przepis mówi o możliwości utworzenia oddziału przysposabiającego do pracy w szkole podstawowej, to czy istnieje jednocześnie możliwość utworzenia go w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym? Sprawdź, których szkół i placówek oświatowych dotyczą przepisy o tworzeniu oddziałów przysposabiających do pracy.  Z artykułu dowiesz się m.in. Jakie są zasady tworzenia oddziałów przysposabiających do pracy dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną? Kto może zostać przyjęty do oddziału przysposabiającego do pracy? Czy oddział przysposabiający do pracy może być utworzony w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym? Kim są wychowankowie ośrodków rewalidacyjno-wychowawczych? Jakie zajęcia są organizowane dla wychowanków w ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych? Jakie formy zajęć rewalidacyjno-wychowawczych są oferowane w ośrodkach?

Powierzenie czynności z zakresu doradztwa zawodowego nauczycielowi nieposiadającemu kwalifikacji do zajmowania stanowiska doradcy zawodowego jest ograniczone. Nauczyciel niebędący doradcą, nie może powiem prowadzić zajęć obowiązkowych, uwzględnionych w ramowych planach nauczania. Sprawdź, jakie zadania można powierzyć nauczycielowi bez kwalifikacji doradcy zawodowego. Z artykułu dowiesz się m.in.: Jakie zadania z zakresu doradztwa zawodowego można powierzyć nauczycielowi bez kwalifikacji doradcy zawodowego? Czy nauczyciel bez kwalifikacji może prowadzić obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego? Co zrobić, jeśli szkoła nie może zatrudnić doradcy zawodowego?

W roku szkolnym 2024/2025 przedmiotem kontroli planowanych w szkołach podstawowych będzie organizacja doradztwa zawodowego zgodnie z przepisami prawa. O tym, jakie aspekty mogą zostać poddane kontroli, można przeczytać w artykule Kontrola kuratora oświaty w szkole podstawowej – zgodność organizacji doradztwa zawodowego z przepisami prawa . W niniejszej publikacji natomiast omówiono zasady przeprowadzania i przebiegu kontroli w szkole. Dowiedz się, jak wygląda kontrola kuratorium oraz jakie nieprawidłowości dotyczące organizacji kształcenia zawodowego można uznać za istotne uchybienie. Artykuł koncentruje się na kontroli planowanej. Należy jednak pamiętać, że omówione przepisy mają zastosowanie również w przypadku kontroli doraźnej. Z artykułu dowiesz się m.in.: Które przepisy regulują zasady przeprowadzania kontroli przez kuratorium oświaty w szkołach? Jakie prawa i obowiązki mają osoby przeprowadzające kontrolę w szkole? Co powinno znaleźć się w protokole z kontroli i jaki jest termin jego przekazania dyrektorowi szkoły? Jakie kroki może podjąć dyrektor szkoły, jeśli nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w protokole z kontroli? Jakie konsekwencje może ponieść dyrektor w przypadku stwierdzenia poważnych uchybień podczas kontroli? Jak przygotować szkołę na kontrolę kuratorium oświaty? Jakie są konsekwencje niewykonania zaleceń kuratorium oświaty dla szkół niepublicznych? Czy zasady przeprowadzania kontroli kuratorium oświaty są takie same w szkołach publicznych i niepublicznych?

Pytanie: Uczeń szkoły podstawowej w orzeczeniu ma wskazane zajęcia z doradztwa zawodowego. Czy są to zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, są prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej i powinny trwać 45 minut?

W kierunkach polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2024/2025 określono, że zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego dla kuratorów oświaty w zakresie kontroli obejmują kontrolę zgodności z przepisami prawa oświatowego organizacji doradztwa zawodowego w szkołach podstawowych. Oznacza to, że dyrektorzy tych szkół muszą być przygotowani na ocenę stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących organizacji i realizacji doradztwa zawodowego. W artykule wyjaśniono, jakie aspekty dotyczące doradztwa zawodowego mogą zostać poddane ocenie podczas planowanych kontroli kuratora oświaty w roku szkolnym 2024/2025. Z artykułu dowiesz się m.in.: Czym jest kontrola planowana kuratora oświaty? Jakie obszary działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej podlegają ocenie? Jakie aspekty doradztwa zawodowego będą weryfikowane podczas kontroli? Jakie są wymagania dotyczące treści programowych dla młodszych uczniów? Jaki jest minimalny wymiar godzin zajęć doradztwa zawodowego dla uczniów klas VII i VIII? Jakie są kluczowe elementy programu realizacji doradztwa zawodowego? Którzy nauczyciele realizują w szkole działania w zakresie doradztwa zawodowego? Jakie są obowiązki doradcy zawodowego w szkole podstawowej? Z jakimi podmiotami szkoła współpracuje przy realizacji doradztwa zawodowego?